Przemówienia w Parlamencie Religii


Odpowiedź na powitanie
Dlaczego nie zgadzamy się
Referat na temat hinduizm
Religia, a nie płacząca potrzeba Indii
Buddyzm, spełnienie hinduizmu
Przemówienie na sesji końcowej

Odpowiedź Na Powitanie
W Światowym Parlamencie Religii,
Chicago 11 września 1893


Siostry i Bracia Ameryki,

Napełnia moje serce niewypowiedzianą radością by powstać w odpowiedzi na ciepłe i serdeczne powitanie, jakie nam zgotowaliście. Dziękuję wam w imieniu najstarszego zakonu mnichów na świecie; dziękuję w imieniu matki religii; i dziękuję wam w imieniu wielu milionów Hindusów wszystkich klas i sekt.

Dziękuję również niektórym mówcom na tej platformie, którzy, odnosząc się do delegatów ze Wschodu, powiedzieli wam, że ci ludzie z odległych krajów mogą równie dobrze rościć sobie prawo do zaszczytu niesienia w różnych krajach idei tolerancji. Jestem dumny z przynależności do religii, która nauczyła świat zarówno tolerancji, jak i powszechnej akceptacji. Wierzymy nie tylko w powszechną tolerancję, ale uznajemy wszystkie religie za prawdziwe. Jestem dumny, że należę do narodu, który udzielił schronienia prześladowanym i uchodźcom wszystkich religii i wszystkich narodów ziemi. Z dumą mogę wam powiedzieć, że zgromadziliśmy w naszym łonie najczystszą resztkę Izraelitów, którzy przybyli do południowych Indii i schronili się u nas w tym samym roku, w którym ich święta świątynia została rozbita na kawałki przez rzymską tyranię. Jestem dumny, że należę do religii, która dała schronienie i nadal wspiera resztki wielkiego narodu Zaratusztrian. Zacytuję wam, bracia, kilka linijek hymnu, który pamiętam, że powtarzałem od najmłodszych lat, a który powtarzają codziennie miliony istot ludzkich: „Tak jak różne strumienie, które mają swoje źródła w różnych miejscach, wszystkie łączą swe wody z morzem, tak, o Panie, różne drogi, którymi podążają ludzie podług swych tendencji, jakkolwiek różne się wydają, krzywe lub proste, wszystkie prowadzą do Ciebie”.

Obecna konwencja, która jest jednym z najwspanialszych zgromadzeń, jakie kiedykolwiek się odbyły, jest sama w sobie potwierdzeniem, deklaracją wobec świata wspaniałej doktryny głoszonej w Gicie: „Ktokolwiek przychodzi do Mnie, w jakiejkolwiek formie, dosięgam go; wszyscy ludzie przedzierają się przez ścieżki, które w końcu prowadzą do mnie”. Sekciarstwo, bigoteria i ich okropny następca, fanatyzm, od dawna zawładnęły tą piękną ziemią. Napełnili ziemię przemocą, zalali ją wciąż na nowo ludzką krwią, zniszczyli cywilizację i doprowadzili całe narody do rozpaczy. Gdyby nie te okropne demony, ludzkie społeczeństwo byłoby znacznie bardziej zaawansowane niż jest teraz. Ale nadszedł ich czas; i mam gorącą nadzieję, że dzwon, który wybił dziś rano na cześć tej konwencji, może być dzwonem śmierci dla wszelkiego fanatyzmu, wszystkich prześladowań mieczem lub piórem i wszystkich niemiłosiernych uczuć między osobami zmierzającymi do tego samego celu.



Dlaczego się nie zgadzamy
15 września 1893


Opowiem wam krótką historię. Słyszeliście, jak elokwentny mówca, który właśnie skończył przemawiać, powiedział: „Przestańmy się wzajemnie znęcać nad sobą” i bardzo mu było przykro, że zawsze musi być tak wiele rozbieżności.

Myślę jednak, że powinienem opowiedzieć historię, która ilustruje przyczynę tej rozbieżności. W studni mieszkała żaba. Mieszkało tam od dawna. Tam się urodziła i tam wychowała, a mimo to była małą, malutką żabką. Oczywiście nie było tam wtedy ewolucjonistów, którzy by nam powiedzieli, czy żaba straciła oczy, czy nie, ale dla dobra naszej historii musimy przyjąć za pewnik, że miała oczy i codziennie oczyszczała wodę ze wszystkich robaków i prątków, które w niej żyły, z energią, która zasłużyła by na pochwałę przez naszych współczesnych bakteriologów. W ten sposób żyła dalej i stała się nieco wymuskana i tłusta. Cóż, pewnego dnia przyszła inna żaba, która żyła w morzu i wpadła do studni.

"Skąd jesteś?”
„Jestem z morza”.
„Morze! Jak duże ono jest? Czy jest tak duża jak moja studnia?” i przeskoczyła z jednej strony studni na drugą
„Mój przyjacielu”, powiedziała żaba morska, „jak możesz porównać morze do swojej małej studni?”
Wtedy żaba wykonała kolejny skok i zapytała: „Czy twoje morze jest takie duże?”
„Co za bzdury mówisz, porównując morze ze swoją studnią!”
„No cóż”, powiedziała żaba ze studni, „nic nie może być większe niż moja studnia; nie może być nic większego niż to; ten gość jest kłamcą, więc trzeba go wyrzucić”.

To trudność istniała przez cały czas. Jestem Hindusem. Siedzę we własnej małej studni i myślę, że cały świat jest moją studnią. Chrześcijanin siedzi w swojej małej studni i myśli, że cały świat jest jego studnią. Mahometanin siedzi w swojej studni i myśli, że to cały świat. Muszę podziękować wam, z Ameryki, za wielką próbę, jaką podejmujecie, aby przełamać bariery tego naszego małego świata i mieć nadzieję, że w przyszłości Pan pomoże wam osiągnąć wasz cel.



Rozprawa o Hinduizmie
Odczyt w Parlamencie 19 września 1893 r.

Obecnie na świecie istnieją trzy religie, które przybyły do nas z czasów prehistorycznych — Hinduizm, Zaratusztrianizm i Judaizm. Wszystkie one przeżyły ogromne wstrząsy i wszystkie one udowadniają swoim przeżyciem swoją wewnętrzną siłę. Ale podczas gdy Judaizmowi nie udało się wchłonąć Chrześcijaństwa i został wygnany ze swojego miejsca narodzin przez swoją zwycięską córkę, a garstka Parsów to wszystko, co pozostało, by opowiedzieć historię ich wielkiej religii, sekty po sektach powstawały w Indiach i wydawały się wstrząsać religią Wed aż do jej samych podstaw, ale jak wody na brzegu morza podczas ogromnego trzęsienia ziemi, cofnęła się ona tylko na chwilę, by powrócić w pochłaniającej wszystko powodzi, tysiąc razy bardziej żywotnej, a kiedy zgiełk gorączki się skończył, wszystkie te sekty zostały wessane, wchłonięte i zasymilowane w ogromnym ciele macierzystej wiary.

Od wzniosłych duchowych wzlotów filozofii Wedanty, których echem wydają się być najnowsze odkrycia nauki, po niskie idee bałwochwalstwa z jego różnorodną mitologią, agnostycyzmem Buddystów i ateizmem Dżinistów, każdy z nich ma miejsce w religii Hindusów.

Gdzie zatem – powstaje pytanie – gdzie znajduje się wspólny środek, do którego zbiegają się wszystkie te bardzo rozbieżne promienie? Gdzie jest wspólna podstawa, na której opierają się wszystkie te pozornie beznadziejne sprzeczności? I to jest pytanie, na które postaram się odpowiedzieć.

Hindusi otrzymali swoją religię poprzez objawienie, Wedy. Utrzymują oni, że Wedy nie mają początku ani końca. To może brzmieć niedorzecznie dla tej publiczności, jak książka może być bez początku i końca. Ale Wedy nie oznaczają żadnych książek. Oznaczają zgromadzoną skarbnicę praw duchowych, odkrywaną przez różne osoby w różnych czasach. Tak jak prawo grawitacji istniało przed jego odkryciem i istniałoby, gdyby cała ludzkość o nim zapomniała, tak samo jest z prawami rządzącymi światem duchowym. Moralne, etyczne i duchowe relacje między duszą a duszą oraz między poszczególnymi duchami a Ojcem wszystkich duchów, istniały przed ich odkryciem i pozostaną, nawet gdybyśmy o nich zapomnieli.

Odkrywcy tych praw nazywani są ryszi i czcimy ich jako doskonałe istoty. Cieszę się, że mogę powiedzieć tej publiczności, że niektórzy z największych z nich to kobiety. Tutaj można powiedzieć, że te prawa jako prawa mogą nie mieć końca, ale musiały mieć początek. Wedy uczą nas, że stworzenie nie ma początku ani końca. Mówi się, że nauka udowodniła, że całkowita suma energii kosmicznej jest zawsze taka sama. Zatem, jeśli był czas, kiedy nic nie istniało, gdzie była cała ta przejawiona energia? Niektórzy mówią, że była w potencjalnej formie w Bogu. W takim przypadku Bóg jest czasem potencjalny, a czasem kinetyczny, co czyni Go zmiennym. Wszystko, co zmienne, jest złożone, a wszystko, co złożone, musi przejść tę zmianę, która nazywa się zniszczeniem. Więc Bóg umarłby, co jest absurdem. Dlatego nigdy nie było czasu, w którym nie było stworzenia.

Jeśli wolno mi użyć porównania, stworzenie i stwórca to dwie linie, bez początku i bez końca, biegnące równolegle do siebie. Bóg jest zawsze aktywną opatrznością, dzięki której systemy mocy powstają z chaosu, zmuszane do działania przez pewien czas i ponownie niszczone. Oto, co bramiński chłopiec powtarza każdego dnia: „Słońce i księżyc Bóg stworzył tak, jak słońca i księżyce z poprzednich cykli”. I to zgadza się ze współczesną nauką.

Oto stoję i jeśli zamknę oczy i spróbuję wyobrazić sobie moje istnienie, „ja”, „ja”, „ja”, jaka jest idea przede mną? Idea ciała. Czy zatem jestem tylko połączeniem substancji materialnych? Wedy oświadczają: „Nie”. Jestem duchem żyjącym w ciele. Nie jestem ciałem. Ciało umrze, ale ja nie umrę. Oto jestem w tym ciele; ono upadnie, ale ja będę żyć dalej. Miałem też przeszłość. Dusza nie została stworzona, ponieważ stworzenie oznacza połączenie, które oznacza pewien przyszły rozkład. Jeśli zatem dusza została stworzona, musi umrzeć. Niektórzy rodzą się szczęśliwi, cieszą się doskonałym zdrowiem, pięknym ciałem, wigorem umysłowym i zaspokojonymi wszystkimi potrzebami. Inni rodzą się nieszczęśliwi, niektórzy są bez rąk i nóg, jeszcze inni są idiotami i tylko ciągną nędzną egzystencję. Dlaczego, skoro wszyscy są stworzeni, dlaczego sprawiedliwy i miłosierny Bóg stwarza jednego szczęśliwego, a drugiego nieszczęśliwego, dlaczego jest tak stronniczy? W najmniejszym stopniu nie poprawiłoby też sytuacji twierdzenie, że ci, którzy są nieszczęśliwi w tym życiu, będą szczęśliwi w przyszłym. Dlaczego człowiek miałby być nieszczęśliwy nawet tutaj, za panowania sprawiedliwego i miłosiernego Boga?

Po drugie, idea Boga stwórcy nie wyjaśnia anomalii, ale po prostu wyraża okrutne postanowienie wszechpotężnej istoty. Musiały więc istnieć przyczyny, które przed jego narodzinami uczyniły człowieka nieszczęśliwym lub szczęśliwym i były to jego przeszłe działania.

Czyż wszystkie skłonności umysłu i ciała nie wynikają z odziedziczonych zdolności? Oto dwie równoległe linie istnienia — jedna umysłu, druga materii. Jeśli materia i jej przemiany odpowiadają za wszystko, co mamy, nie ma potrzeby zakładać istnienia duszy. Nie można jednak udowodnić, że myśl rozwinęła się z materii, a jeśli monizm filozoficzny jest nieunikniony, to monizm duchowy jest z pewnością logiczny i nie mniej pożądany niż monizm materialistyczny; ale żadne z nich nie jest tutaj konieczne.

Nie możemy zaprzeczyć, że ciała nabywają pewnych tendencji w wyniku dziedziczności, ale te tendencje oznaczają jedynie fizyczną konfigurację, dzięki której tylko szczególny umysł może działać w szczególny sposób. Istnieją inne tendencje charakterystyczne dla duszy, spowodowane przez jej przeszłe działania. A dusza z pewną skłonnością, zgodnie z prawami pokrewieństwa, narodziłaby się w ciele, które jest najodpowiedniejszym narzędziem do przejawiania tej skłonności. Jest to zgodne z nauką, ponieważ nauka chce wyjaśnić wszystko przez nawyk, a nawyk zdobywa się przez powtarzanie. Zatem powtórzenia są konieczne, aby wyjaśnić naturalne nawyki nowo narodzonej duszy. A ponieważ nie zostały one uzyskane w obecnym życiu, musiały pochodzić z poprzednich żywotów.

Jest jeszcze jedna sugestia. Biorąc to wszystko za pewnik, jak to jest, że nie pamiętam niczego z mojego poprzedniego życia? Można to łatwo wytłumaczyć. Teraz mówię po angielsku. To nie jest mój język ojczysty, właściwie żadne słowa z mojego języka ojczystego nie są teraz obecne w mojej świadomości; ale pozwólcie, że spróbuję je sprowadzić, a one same wpadają. To pokazuje, że świadomość jest tylko powierzchnią mentalnego oceanu, a w jego głębinach gromadzone są wszystkie nasze doświadczenia. Próbuj i walcz, a pojawią się i będziesz świadomy nawet swojego poprzedniego życia.

To są dowody bezpośrednie i wskazujące. Weryfikacja jest doskonałym dowodem teorii, a oto wyzwanie rzucone światu przez Ryszich. Odkryliśmy sekret, dzięki któremu można poruszyć głębiny oceanu pamięci — spróbujcie, a uzyskacie pełne wspomnienie swojego poprzedniego życia.

Zatem Hindus wierzy, że jest duchem. Jego nie może przebić miecz – jego ogień nie może spalić – jego woda nie może stopić – jego powietrze nie może wysuszyć. Hindusi wierzą, że każda dusza jest kołem, którego obwodu nie ma nigdzie, ale którego środek znajduje się w ciele, a śmierć oznacza zmianę tego środka z ciała na ciało. Dusza nie jest też związana warunkami materii. W samej swej istocie jest wolna, nieograniczona, święta, czysta i doskonała. Ale w jakiś sposób zostaje przywiązany do materii i myśli o sobie jako o materii.

Dlaczego wolna, doskonała i czysta istota miałaby być w ten sposób zniewolona przez materię, oto następne pytanie. Jak doskonała dusza może dać się zwieść przekonaniu, że jest niedoskonała? Powiedziano nam, że Hindusi unikają tego pytania i twierdzą, że takiego pytania nie może być. Niektórzy myśliciele chcą odpowiedzieć na to pytanie, postulując jedną lub więcej quasi-doskonałych istot i używają wielkich nazw naukowych, aby wypełnić lukę. Ale nazewnictwo nic nie wyjaśnia. Pytanie pozostaje takie samo. Jak to, co doskonałe, może stać się quasi-doskonałe; jak to, co czyste, absolutne, może zmienić nawet mikroskopijną cząstkę swojej natury? Ale Hindus jest szczery. Nie chce chronić się pod sofistyką. Jest na tyle odważny, by stawić czoła temu pytaniu w męski sposób; a jego odpowiedź brzmi: „Nie wiem. Nie wiem jak doskonała istota, dusza, zaczęła uważać się za niedoskonałą, związaną z materią i przez nią uwarunkowaną. Ale fakt jest faktem. W świadomości każdego jest faktem, że myśli się o sobie jako o ciele. Hindus nie próbuje wyjaśnić, dlaczego ktoś myśli, że jest ciałem. Odpowiedź, że taka jest wola Boża, nie jest żadnym wyjaśnieniem. To to samo, co mówi Hindus: „Nie wiem”.

Cóż, więc dusza ludzka jest wieczna i nieśmiertelna, doskonała i nieskończona, a śmierć oznacza jedynie zmianę centrum z jednego ciała do drugiego. Teraźniejszość zależy od naszych przeszłych działań, a przyszłość od teraźniejszości. Dusza będzie ewoluować w górę lub powracać od narodzin do narodzin i od śmierci do śmierci. Ale oto inne pytanie: czy człowiek jest małą łódką w czasie burzy, która w jednej chwili unosi się na spienionym grzbiecie fal, a w następnej spada w ziejącą przepaść, kołysząc się tam i z powrotem na łasce dobrych i złych czynów — bezsilny, bezradny wrak w wiecznie szalejącym, wiecznie pędzącym, bezkompromisowym nurcie przyczyny i skutku; małą ćmą umieszczoną pod kołem przyczynowym, które toczy się miażdżąc wszystko na swojej drodze i nie czeka na łzy wdowy lub płacz sieroty? Serce tonie na samą myśl, ale takie jest prawo Natury. Czy nie ma nadziei? Czy nie ma ucieczki? — brzmiał krzyk, który wzniósł się z głębi serca rozpaczy. Dosięgnął on tronu miłosierdzia, a słowa nadziei i pocieszenia zstąpiły i zainspirowały mędrca wedyjskiego, który stanął przed światem i głosem trąby obwieścił radosną nowinę: „Słuchajcie, dzieci nieśmiertelnej szczęśliwości! Nawet wy, którzy mieszkacie w wyższych sferach! Znalazłem Przedwiecznego, który jest poza wszelką ciemnością, wszelkim złudzeniem: znając tylko Jego, ponownie ocalicie się od śmierci”. „Dzieci nieśmiertelnej szczęśliwości” — co za słodkie, co za pełne nadziei imię! Pozwólcie mi nazywać was, bracia, tym słodkim imieniem — spadkobiercami nieśmiertelnej szczęśliwości — tak, Hindusi nie chcą nazywać was grzesznikami. Jesteście Dziećmi Boga, powiernikami nieśmiertelnej szczęśliwości, świętymi i doskonałymi istotami. Jesteście bóstwami na ziemi — grzesznicy! Grzechem jest tak nazywać człowieka; jest to tradycyjne oszczerstwo wobec natury ludzkiej. Wystąpcie, lwy, i otrząśnijcie się ze złudzenia, że jesteście owcami; jesteście duszami nieśmiertelnymi, duchami wolnymi, błogosławionymi i wiecznymi; nie jesteście materią, nie jesteście ciałami; materia jest waszym sługą, a nie wy sługami materii.

W ten sposób Wedy głoszą nie straszliwą kombinację niewybaczalnych praw, nie niekończące się więzienie przyczyny i skutku, ale to, że na czele wszystkich tych praw, w każdej cząstce materii i siły i poprzez każdą cząsteczkę materii i siły, stoi Ten, „na którego rozkaz wieje wiatr, płonie ogień, z chmur pada deszcz, a śmierć kroczy po ziemi”.

A jaka jest Jego natura?

On jest wszędzie, Czysty i Bezkształtny, Wszechmocny i Wszechmiłosierny. „Ty jesteś naszym ojcem, Ty jesteś naszą matką, Ty jesteś naszym ukochanym przyjacielem, Ty jesteś źródłem wszelkiej siły; daj nam siłę. Ty jesteś Tym, który dźwiga ciężary wszechświata; pomóż mi nieść mały ciężar tego życia”.

Tak śpiewali Ryszi z Wed. A jak Go czcić? Poprzez miłość. „Ma być czczony jako umiłowany, droższy niż wszystko w tym i następnym życiu”. Taka jest doktryna miłości zawarta w Wedach i zobaczmy, jak jest ona w pełni rozwinięta i nauczana przez Krysznę, którego Hindusi uważają za Boga wcielonego na ziemi.

Nauczał on, że człowiek powinien żyć na tym świecie jak liść lotosu, który rośnie w wodzie, ale nigdy nie jest przez wodę zwilżany; tak człowiek powinien żyć w świecie — sercem do Boga, a rękami do pracy.

Dobrze jest kochać Boga dla nadziei na nagrodę w tym lub przyszłym świecie, ale lepiej jest kochać Boga ze względu na miłość, a modlitwa brzmi: „Panie, nie chcę bogactwa ani dzieci, ani nauki. Jeśli taka jest wola Twoja, będę chodził od narodzin do narodzin, ale daj mi to, abym Cię kochał bez nadziei na nagrodę — kochał bezinteresownie ze względu na miłość”. Jeden z uczniów Kryszny, ówczesny cesarz Indii, został wypędzony ze swojego królestwa przez swoich wrogów i musiał schronić się u swojej królowej w lesie w Himalajach, i tam pewnego dnia królowa zapytała go, jak to się stało, że on, najcnotliwszy z ludzi cierpi tyle nieszczęść. Dźudhiszthira odpowiedział: „Zobacz, moja królowo, Himalaje, jakie są wspaniałe i piękne; kocham je. Nic mi nie dają, ale moją naturą jest kochać to, co wielkie, to co piękne, dlatego je kocham. Podobnie kocham Pana. On jest źródłem wszelkiego piękna, wszelkiej wzniosłości. On jest jedynym obiektem do kochania; Moją naturą jest kochać Go i dlatego kocham. Nie modlę się o nic; o nic nie proszę. Niech mnie postawi gdzie chce. Muszę Go kochać ze względu na miłość. Nie mogę kupczyć miłością.”

Wedy nauczają, że dusza jest boska, trzymana jedynie w niewoli materii; doskonałość zostanie osiągnięta, gdy ta więź zostanie zerwana, a słowem, którego używają, jest Mukti – wolność, wolność od więzów niedoskonałości, wolność od śmierci i nieszczęścia.

I ta niewola może zostać zrzucona tylko dzięki miłosierdziu Bożemu, a to miłosierdzie przychodzi na czystych. Tak więc czystość jest warunkiem Jego miłosierdzia. Jak działa to miłosierdzie? On objawia się czystemu sercu; czyści i nieskazitelni widzą Boga, tak, nawet w tym życiu; wtedy i tylko wtedy cały skoślawienie serca zostaje wyprostowane. Wtedy znikają wszelkie wątpliwości. Nie jest on już wybrykiem straszliwego prawa przyczynowości. To jest samo centrum, sama żywotna koncepcja Hinduizmu. Hindus nie chce żyć słowami i teoriami. Jeśli istnieją egzystencje wykraczające poza zwykłą egzystencję zmysłową, on chce stanąć z nimi twarzą w twarz. Jeśli jest w nim dusza, która nie jest materią, jeśli jest wszechmiłosierna Dusza uniwersalna, pójdzie bezpośrednio do Niego. Musi Go zobaczyć i tylko to może rozwiać wszelkie wątpliwości. Zatem najlepszym dowodem, jaki hinduski mędrzec daje na temat duszy, na temat Boga, jest: „Widziałem duszę; widziałem Boga”. I to jest jedyny warunek doskonałości. Religia hinduistyczna nie polega na zmaganiach i próbach uwierzenia w określoną doktrynę lub dogmat, ale na urzeczywistnianiu — nie na wierze, ale na byciu i staniu się.

Tak więc cały cel ich systemu polega na ciągłej walce, aby stać się doskonałym, stać się boskim, dotrzeć do Boga i zobaczyć Boga, a to osiągnięcie Boga, zobaczenie Boga, stanie się doskonałym, tak jak Ojciec w Niebie jest doskonały, stanowi religię Hinduistów.

A co stanie się z człowiekiem, gdy osiągnie doskonałość? Prowadzi życie w nieskończonej szczęśliwości. Cieszy się nieskończoną i doskonałą błogością, uzyskawszy jedyną rzecz, w której człowiek powinien mieć przyjemność, mianowicie Boga, i raduje się błogością z Bogiem.

Jak dotąd wszyscy Hindusi są zgodni. Jest to wspólna religia wszystkich sekt Indii; ale w takim razie doskonałość jest absolutna, a absolut nie może być dwoma lub trzema. Nie może mieć żadnych cech. Nie może to być osobą. Tak więc, kiedy dusza staje się doskonała i absolutna, musi stać się jednym z Brahmanem, a urzeczywistni Pana jedynie jako doskonałość, rzeczywistość swojej własnej natury i istnienia, absolutną egzystencję, absolutną wiedzę i absolutną błogość. Częstokroć czytaliśmy, że nazywa się to utratą indywidualności i stawaniem się jak pień lub kamień.

„Żartuje sobie z blizn ten, kto nigdy nie poczuł rany”.

Mówię wam, że to nic w tym rodzaju. Jeśli szczęściem jest cieszyć się świadomością tego małego ciała, to musi być większym szczęściem cieszyć się świadomością dwóch ciał, miara szczęścia wzrasta wraz ze świadomością rosnącej liczby ciał, cel, ostateczność szczęścia zostaje osiągnięta kiedy stanie się powszechną świadomością.

Dlatego, aby zyskać tę nieskończoną uniwersalną indywidualność, ta nędzna, mała więzienna indywidualność musi odejść. Tylko wtedy śmierć może ustać, kiedy jestem jednym z życiem, tylko wtedy nieszczęście może ustać, gdy jestem jednym z samym szczęściem, tylko wtedy wszystkie błędy mogą ustać, kiedy jestem jednym z samą wiedzą; i to jest niezbędny wniosek naukowy. Nauka udowodniła mi, że fizyczna indywidualność jest złudzeniem, że tak naprawdę moje ciało jest jednym małym, nieustannie zmieniającym się ciałem w nieprzerwanym oceanie materii; a Advaita (jedność) jest koniecznym zakończeniem z moim drugim odpowiednikiem, duszą.

Nauka to nic innego jak znalezienie jedności. Gdy tylko nauka osiągnęłaby doskonałą jedność, przestałaby się rozwijać, bo osiągnęłaby cel. Tak więc chemia nie mogłaby posunąć się dalej, gdyby odkryła jeden pierwiastek, z którego można by zbudować wszystkie inne. Fizyka zatrzymałaby się wtedy, gdyby odkryła istnienie jednej energii, której wszystkie inne są tylko przejawami, a nauka religii osiągnęłaby doskonałość, gdyby odkryła Tego, który jest jedynym życiem we wszechświecie śmierci, Tego, który jest stała podstawa ciągle zmieniającego się świata. Ten, który jest jedyną Duszą, której wszystkie dusze są jedynie zwodniczymi manifestacjami. W ten sposób, poprzez wielość i dwoistość, osiągnięta zostaje ostateczna jedność. Religia nie może pójść dalej. To jest cel całej nauki.

Na dłuższą metę cała nauka musi dojść do tego wniosku. Manifestacja, a nie stworzenie, jest dziś słowem nauki, a Hindus cieszy się tylko, że to, co pielęgnuje w swoim sercu od wieków, będzie nauczane w bardziej dosadnym języku i z dalszym światłem płynącym z najnowszych wniosków nauki.

Zejdźmy teraz z aspiracji filozofii do religii ignorantów. Na samym początku mogę wam powiedzieć, że w Indiach nie ma politeizmu. W każdej świątyni, jeśli ktoś stoi i słucha, znajdzie wiernych stosujących wszystkie atrybuty Boga, w tym wszechobecność, do obrazów. To nie jest politeizm, a nazwa henoteizm nie wyjaśnia sytuacji. „Róża, zwana inną nazwą, pachniałaby równie słodko”. Nazwy nie są wyjaśnieniami.

Pamiętam, gdy jako chłopiec słuchałem chrześcijańskiego misjonarza przemawiającego do tłumu w Indiach. Wśród innych słodkich rzeczy, które im powiedział, było to, że jeśli uderzy kijem ich posąg, co on może zrobić? Jeden z jego słuchaczy ostro odpowiedział: „Jeśli obrażam waszego Boga, co On może zrobić?” „Zostaniesz ukarany”, powiedział kaznodzieja, „kiedy umrzesz”. „Więc mój posąg ukarze cię, kiedy umrzesz” – odparował Hindus.

Drzewo poznaje się po owocach. Kiedy widzę wśród nich tak zwanych bałwochwalców, ludzi, których pod względem moralności, duchowości i miłości nigdzie nie widziałem, zatrzymuję się i zadaję sobie pytanie: „Czy grzech może zrodzić świętość?”

Zabobon jest wielkim wrogiem człowieka, ale bigoteria jest gorsza. Dlaczego Chrześcijanin chodzi do kościoła? Dlaczego krzyż jest święty? Dlaczego twarz jest zwrócona ku niebu w modlitwie? Dlaczego w Kościele katolickim jest tak wiele obrazów? Dlaczego w umysłach protestantów, kiedy się modlą, pojawia się tak wiele obrazów? Moi bracia, nie możemy myśleć o niczym bez mentalnego obrazu, tak jak nie możemy żyć bez oddychania. Zgodnie z prawem asocjacji obraz materialny przywołuje myśl mentalną i vice versa. To dlatego Hindus używa zewnętrznego symbolu kiedy oddaje cześć. Powie ci, że skupienie umysłu na Istocie, do której się modli, pomaga. Wie równie dobrze jak ty, że obraz nie jest Bogiem, nie jest wszechobecny. W końcu, ile znaczy wszechobecność dla prawie całego świata? Stoi jedynie jako słowo, symbol. Czy Bóg ma płytką powierzchnię? Jeśli nie, kiedy powtarzamy to słowo „wszechobecny”, myślimy o rozciągłym niebie lub o przestrzeni, to wszystko.

Ponieważ stwierdzamy, że w taki czy inny sposób, zgodnie z prawami naszego mentalnego uwarunkowania, musimy kojarzyć nasze idee nieskończoności z obrazem błękitnego nieba lub morza, tak naturalnie łączymy naszą ideę świętości z obrazem kościoła, meczetu lub krzyża. Hindusi powiązali ideę świętości, czystości, prawdy, wszechobecności i tym podobne z różnymi obrazami i formami. Ale z tą różnicą, że podczas gdy niektórzy ludzie poświęcają całe swoje życie swemu bożkowi kościoła i nigdy nie wznoszą się wyżej, ponieważ dla nich religia oznacza intelektualną zgodę na pewne doktryny i czynienie dobra swoim bliźnim, cała religia Hindusów skupia się na urzeczywistnieniu. Człowiek ma stać się boski przez urzeczywistnienie boskości. Idole, świątynie, kościoły lub książki są tylko podporą, pomocą w jego duchowym dzieciństwie: ale on musi wciąż robić postępy.

Nie wolno mu się nigdzie zatrzymywać. „Czczenie zewnętrzne, wielbienie materialne” — czytamy w pismach świętych — „jest najniższym etapem; walcząc o wzniesienie się wysoko, kolejnym etapem jest modlitwa w myślach, ale najwyższym etapem jest urzeczywistnienie Pana”. Zauważcie, ten sam gorliwy człowiek, który klęczy przed bożkiem, mówi wam: „Jego nie może wyrazić słońce, ani księżyc, ani gwiazdy, ani błyskawica, ani to, co nazywamy ogniem; przez Niego jaśnieją”. Ale nie znieważa czyjegoś bożka ani nie nazywa jego kultu grzechem. Rozpoznaje w nim niezbędny etap życia. „Dziecko jest ojcem mężczyzny”. Czy byłoby słuszne, gdyby starzec powiedział, że dzieciństwo jest grzechem, lub że młodość jest grzechem?

Jeśli człowiek może urzeczywistnić swoją boską naturę za pomocą obrazu, czy można to nazwać grzechem? Ani nawet gdy przeszedł ten etap, nie powinien nazywać tego błędem. Dla Hindusa człowiek nie podróżuje od błędu do prawdy, ale od prawdy do prawdy, od niższej do wyższej prawdy. Dla niego wszystkie religie, od najniższego fetyszyzmu do najwyższego absolutyzmu, oznaczają wiele prób ludzkiej duszy uchwycenia i urzeczywistnienia Nieskończoności, z których każda jest określona warunkami jej narodzin i związku, a każda z nich oznacza etap postępu; a każda dusza jest młodym orłem, wznoszącym się coraz wyżej, zbierając coraz więcej sił, aż dosięgnie Chwalebnego Słońca.

Jedność w różnorodności jest planem natury i Hindusi to rozpoznali. Każda inna religia ustanawia pewne stałe dogmaty i próbuje zmusić społeczeństwo do ich przyjęcia. Stawia przed społeczeństwem tylko jeden płaszcz, który musi pasować na Jacka, Johna i Henry'ego, na wszystkich jednakowo. Jeśli nie pasuje Johnowi lub Henry'emu, musi iść bez płaszcza, który by zakrył jego ciało. Hindusi odkryli, że to, co absolutne, można urzeczywistnić, pomyśleć lub wyrazić jedynie poprzez to, co względne, a obrazy, krzyże i półksiężyce to po prostu wieloma symbolami – wieloma wieszakami, na których można zawiesić duchowe idee. Nie jest tak, że ta pomoc jest potrzebna każdemu, ale ci, którzy jej nie potrzebują, nie mają prawa mówić, że jest zła. Nie jest to również obowiązkowe w Hinduizmie.

Muszę wam powiedzieć jedną rzecz. Bałwochwalstwo w Indiach nie oznacza nic strasznego. To nie jest matka nierządnic. Z drugiej strony jest to próba uchwycenia przez nierozwinięte umysły wysokich duchowych prawd. Hindusi mają swoje wady, czasami mają swoje wyjątki; ale zauważcie to, oni zawsze opowiadają się za karaniem własnych ciał, a nigdy za podrzynaniem gardeł swoim sąsiadom. Jeśli fanatyk Hinduizmu podpala się na stosie, nigdy nie zapala ognia Inkwizycji. I nawet tego nie można położyć u drzwi jego religii bardziej od palenia czarownic, które można położyć u drzwi Chrześcijaństwa.

Zatem dla Hindusa cały świat religii jest tylko podróżą, zbliżaniem się różnych mężczyzn i kobiet, przez różne warunki i okoliczności, do tego samego celu. Każda religia rozwija tylko Boga z materialnego człowieka, a ten sam Bóg jest inspiratorem ich wszystkich. Dlaczego więc jest tak wiele sprzeczności? Są tylko pozorne, mówi Hindus. Sprzeczności wynikają z tego, że ta sama prawda dopasowuje się do zmiennych okoliczności różnych natur.

To to samo światło wpadające przez okulary o różnych kolorach. A te małe różnice są konieczne dla celów adaptacji. Ale w sercu wszystkiego panuje ta sama prawda. Pan oznajmił Hindusowi w Swojej inkarnacji jako Kryszna: „W każdej religii jestem jak nić przechodząca przez sznur pereł. Gdziekolwiek zobaczysz niezwykłą świętość i niezwykłą moc podnoszącą i oczyszczającą ludzkość, wiedz, że Ja tam jestem”. I jaki był rezultat? Rzucam wyzwanie światu, aby znalazł w całym systemie filozofii sanskryckiej jakiekolwiek wyrażenie, które mówi, że tylko Hindusi zostaną zbawieni, a nie inni. Wjasa mówi: „Znajdujemy doskonałych ludzi nawet poza granicami naszej kasty i wyznania”. Jeszcze jedno. Jak zatem Hindus, którego cała struktura myśli koncentruje się na Bogu, może wierzyć w Buddyzm, który jest agnostyczny, lub w Dżinizm, który jest ateistyczny?

Buddyści czy Dżiniści nie polegają na Bogu; ale cała siła ich religii jest skierowana na wielką, centralną prawdę każdej religii, na wyewoluowanie Boga z człowieka. Nie widzieli Ojca, ale widzieli Syna. A kto widział Syna, widział też Ojca.

Oto, bracia, krótki zarys religijnych idei Hindusów. Hindus mógł nie zrealizować wszystkich swoich planów, ale jeśli kiedykolwiek ma istnieć uniwersalna religia, musi to być taka, która nie będzie miała miejsca ani czasu; która będzie nieskończona jak Bóg, którego będzie głosiła, i której słońce zaświeci nad wyznawcami Kryszny i Chrystusa, zarówno nad świętymi, jak i grzesznikami; która nie będzie bramińska ani buddyjska, chrześcijańska ani mahometańska, ale będą sumą ich wszystkich, i nadal będzie miała nieskończoną przestrzeń do rozwoju; która w swojej katolickości obejmie w swoich nieskończonych ramionach i znajdzie miejsce dla każdego człowieka, od najniższego, pełzającego dzikusa, któremu nie jest daleko od zwierzęcia, do najwyższego człowieka, który cnotami głowy i serca góruje prawie nad ludzkością, sprawiając, że społeczeństwo podziwia go i wątpi w jego ludzką naturę. Będzie to religia, która nie będzie miała miejsca na prześladowania lub nietolerancję w swoim ustroju, która uzna boskość w każdym mężczyźnie i w każdej kobiecie, i której cały zakres, której cała siła, będzie stworzona w celu pomocy ludzkości w urzeczywistnieniu jej własnej prawdziwej, boskiej natury.

Zaoferujcie taką religię, a wszystkie narody pójdą za wami. Sobór Aśoki była soborem wiary buddyjskiej. Spotkanie Akbara, choć bardziej celowe, było tylko spotkaniem towarzyskim. Dla Ameryki zostało zarezerwowane głoszenie we wszystkich częściach świata, że Bóg jest w każdej religii.

Niech Ten, który jest Brahmanem Hindusów, Ahura-Mazdą Zoroastrian, Buddhą Buddystów, Jehową Żydów, Ojcem Niebieskim Chrześcijan, da wam siłę do realizacji waszej szlachetnej idei! Gwiazda wzeszła na Wschodzie; wędrował stale w kierunku Zachodu, czasem przyćmiona, a czasem promienna, aż okrążyła cały świat; a teraz znów wznosi się na samym horyzoncie Wschodu, na granicach Sanpo, tysiąckrotnie jaśniejsza niż kiedykolwiek wcześniej.

Chwała ci, Kolumbio, ojczyzno wolności! Dano tobie, która nigdy nie zanurzyłaś ręki w krwi bliźniego, która nigdy nie odkryłaś, że najkrótszą drogą do wzbogacenia się jest okradanie sąsiadów, dano ci maszerować w awangardzie cywilizacji ze sztandarem harmonii.

Ostatnio edytowany przez Mariici (2023-04-19 23:36:20)

Karma Joga

Rozdział I – Karma i jej wpływ na charakter
Rozdział II – Każdy jest wielki na swoim własnym miejscu
Rozdział III – Tajemnica Pracy
Rozdział IV – Czym jest obowiązek
Rozdział V – Pomagamy sobie, nie światu
Rozdział VI – Nieprzywiązanie jest całkowitym samozaparciem
Rozdział VII – Wolność
Rozdział VIII – Ideał Karma Jogi

Rozdział I – Karma i jej wpływ na charakter

Słowo Karma pochodzi od sanskryckiego Kri – robić; każde działanie to Karma. Technicznie słowo to oznacza również skutki działań. W powiązaniu z metafizyką oznacza niekiedy skutki, których przyczyną były nasze przeszłe działania. Ale w Karma-Jodze mamy po prostu do czynienia ze słowem Karma, które oznacza pracę. Celem ludzkości jest wiedza. To jest jedyny ideał, jaki postawiła przed nami filozofia Wschodu. Przyjemność nie jest celem człowieka, ale wiedza. Przyjemność i szczęście dobiegają końca. Błędem jest sądzić, że celem jest przyjemność. Przyczyną wszystkich nieszczęść, jakie mamy na świecie, jest to, że ludzie niemądrze myślą, że przyjemność jest ideałem, do którego należy dążyć. Po pewnym czasie człowiek odkrywa, że nie szczęście, lecz wiedza jest tym, do czego zmierza, i że zarówno przyjemność, jak i ból są wielkimi nauczycielami i że tyle samo uczy się od zła, co od dobra. Kiedy przyjemność i ból przechodzą przed jego duszą, pojawiają się na niej różne obrazy, a rezultatem tych połączonych wrażeń jest to, co nazywa się „charakterem” człowieka. Jeśli weźmiesz charakter jakiegokolwiek człowieka, to tak naprawdę jest to tylko zbiór tendencji, suma skłonności jego umysłu; przekonasz się, że nieszczęście i szczęście są równorzędnymi czynnikami w kształtowaniu tego charakteru. Dobro i zło mają równy udział w kształtowaniu charakteru, a w niektórych przypadkach nieszczęście jest większym nauczycielem niż szczęście. Śmiem twierdzić, że studiując wielkie charaktery, jakie stworzył świat, można by stwierdzić, że w zdecydowanej większości przypadków to niedola nauczyła więcej niż szczęście, to ubóstwo nauczyło więcej niż bogactwo, to spadające ciosy wydobyły ich wewnętrzny ogień bardziej niż pochwała.

Otóż ta wiedza znów jest nieodłączna od człowieka. Żadna wiedza nie pochodzi z zewnątrz; wszystko jest w środku. To, o czym mówimy, że człowiek „wie”, powinno, w ścisłym języku psychologicznym, być tym, co on „odkrywa” lub „odsłania”; to, czego człowiek „uczy się”, jest w rzeczywistości tym, co „odkrywa” zdejmując zasłonę z własnej duszy, która jest kopalnią nieskończonej wiedzy.

Mówimy, że Newton odkrył grawitację. Czy siedziała ona gdzieś w kącie i czekała na niego? Było to w jego własnym umyśle; przyszedł na to czas i on to odkrył. Cała wiedza, jaką świat kiedykolwiek otrzymał, pochodzi z umysłu; nieskończona biblioteka wszechświata jest w twoim umyśle. Świat zewnętrzny jest po prostu sugestią, okazją, która każe ci studiować swój własny umysł, ale przedmiotem twoich badań jest zawsze twój własny umysł. Spadające jabłko podsunęło sugestię Newtonowi, który studiował swój własny umysł. Przeorganizował w swoim umyśle wszystkie poprzednie ogniwa myśli i odkrył między nimi nowe ogniwo, które nazywamy prawem grawitacji. Nie było go w jabłku ani w niczym w centrum ziemi.

Zatem cała wiedza, świecka czy duchowa, znajduje się w ludzkim umyśle. W wielu przypadkach nie zostaje ona odkryta, ale pozostaje zakryta, a kiedy osłona jest powoli zdejmowana, mówimy: „Uczymy się”, a postęp wiedzy dokonuje się dzięki postępowi tego procesu odkrywania. Człowiek, z którego ta zasłona zostaje zdjęta, jest człowiekiem bardziej wiedzącym, człowiek, na którym leży grubo, jest ignorantem, a człowiek, z którego całkowicie zniknęła, jest wszystko-wiedzący, wszechwiedzący. Byli wszechwiedzący ludzie i wierzę, że jeszcze będą; i że w nadchodzących cyklach będzie ich miriady. Jak ogień w kawałku krzemienia, wiedza istnieje w umyśle; sugestia jest tarciem, które ją wydobywa. Tak więc ze wszystkimi naszymi uczuciami i działaniami — naszymi łzami i naszymi uśmiechami, naszymi radościami i smutkami, naszym płaczem i naszym śmiechem, naszymi przekleństwami i naszymi błogosławieństwami, naszymi pochwałami i naszymi potępieniami — możemy odkryć że każde z tych, jeśli spokojnie przestudiujemy nas samych, zostało wydobyte z wnętrza nas samych przez tak wiele ciosów. Rezultatem jest to, czym jesteśmy. Wszystkie te ciosy razem wzięte nazywają się Karma — praca, działanie. Każdy umysłowy i fizyczny cios zadany duszy, przez który niejako krzesze się z niej ogień i poprzez który jej własną moc i wiedza zostają odkryte, jest Karmą, słowo to używane jest w najszerszym znaczeniu. W ten sposób wszyscy nieustannie robimy Karmę. Mówię do was: to jest Karma. We słuchacie: to jest Karma. Oddychamy: to jest Karma. Idziemy: Karma. Wszystko, co robimy, fizycznie lub umysłowo, jest Karmą i zostawia na nas swoje ślady.

Istnieją pewne dzieła, które są niejako zbiorem, całkowitą sumą dużej liczby mniejszych dzieł. Jeśli stoimy nad brzegiem morza i słyszymy, jak fale rozbijają się o żwir, myślimy, że to taki wielki hałas, a jednak wiemy, że jedna fala składa się naprawdę z wielu milionów maleńkich fal. Każda z nich tworzy hałas, a jednak my go nie wyłapujemy; słyszymy dopiero wtedy, gdy stają się one wielką całością. Podobnie każde uderzenie serca jest pracą. Pewne rodzaje pracy odczuwamy i stają się one dla nas namacalne; jednocześnie są one zbiorem wielu drobnych prac. Jeśli naprawdę chcesz oceniać charakter człowieka, nie patrz na jego wspaniałe występy. Każdy głupiec może zostać bohaterem od czasu do czasu. Zobacz, jak człowiek wykonuje swoje najczęstsze działania; to są w istocie rzeczy, które pokażą ci prawdziwy charakter wielkiego człowieka. Wielkie okazje podnoszą nawet najniższe z istot ludzkich do pewnego rodzaju wielkości, ale tylko ten jest naprawdę wielkim człowiekiem, którego charakter jest wielki zawsze, taki sam bez względu na to gdzie się znajduje.

Karma w swoim wpływie na charakter jest najpotężniejszą siłą, z jaką człowiek ma do czynienia. Człowiek jest jakby centrum i przyciąga do siebie wszystkie moce wszechświata, a w tym ośrodku łączy je wszystkie i ponownie wysyła je w wielkim prądzie. Takim centrum jest prawdziwy człowiek — wszechmocny, wszechwiedzący — i przyciąga on do siebie cały wszechświat. Dobro i zło, nieszczęście i szczęście, wszystkie biegną ku niemu i przyczepiają się do niego; a on z nich kształtuje potężny strumień tendencji zwany charakterem i wyrzuca go na zewnątrz. Tak jak ma moc przyciągania czegokolwiek, ma też moc wyrzucania tego.

Wszystkie działania, które obserwujemy na świecie, wszystkie ruchy w ludzkim społeczeństwie, wszystkie dzieła, które mamy wokół siebie, są po prostu przejawem myśli, manifestacją woli człowieka. Maszyny lub instrumenty, miasta, statki lub żołnierze, wszystko to jest po prostu przejawem woli człowieka; i ta wola jest spowodowana przez charakter, a charakter jest wytwarzany przez Karmę. Jaka jest Karma, taka jest manifestacja woli. Ludzie o potężnej woli, których stworzył świat, wszyscy byli wspaniałymi pracownikami — gigantycznymi duszami o woli wystarczająco potężnej, by obalić światy, woli, którą zdobyli dzięki wytrwałej pracy przez wieki i wieki. Tak gigantycznej woli jak Budda czy Jezus nie można było uzyskać w ciągu jednego życia, ponieważ wiemy, kim byli ich ojcowie. Nie wiadomo, czy ich ojcowie kiedykolwiek wypowiedzieli słowo dla dobra ludzkości. Miliony stolarzy, takich jak Józef, odeszły; miliony wciąż żyją. Na świecie żyły miliony pomniejszych królów, takich jak ojciec Buddy. Gdyby to był tylko przypadek dziedzicznej transmisji, jak wytłumaczysz tego drobnego księcia, któremu być może nie byli posłuszni nawet jego właśni słudzy, że wydał na świat tego syna, którego czci pół świata? Jak wyjaśnisz przepaść między stolarzem a jego synem, którego miliony ludzi czczą jako Boga? Nie da się tego rozwiązać za pomocą teorii dziedziczności. Gigantyczna wola, którą Budda i Jezus rzucili na świat, skąd się wzięła? Skąd pochodzi ta akumulacja mocy? Musiała tam być przez całe wieki, stale się powiększając, aż wybuchła na społeczeństwo w Buddzie lub Jezusie, tocząc się wciąż do dnia dzisiejszego.

Ostatnio edytowany przez Mariici (2023-04-21 22:36:17)

Rozdział III – Tajemnica Pracy


Fizyczna pomoc innym poprzez zaspokojenie ich fizycznych potrzeb jest rzeczywiście wielka, ale pomoc jest wielka im większa jest potrzeba i z kolei im bardziej dalekosiężna jest pomoc. Jeśli pragnienia człowieka mogą zostać zaspokojone na godzinę, to rzeczywiście mu to pomaga; jeśli jego potrzeby mogą zostać usunięte na rok, będzie to dla niego większą pomocą; ale jeśli jego potrzeby mogą zostać usunięte na zawsze, jest to z pewnością największa pomoc, jakiej można mu udzielić. Wiedza duchowa jest jedyną rzeczą, która może na zawsze zniszczyć nasze nieszczęścia; każda inna wiedza zaspokaja pragnienia tylko na jakiś czas. Jedynie dzięki poznaniu ducha zdolność do niedostatku zostaje unicestwiona na zawsze; więc pomaganie człowiekowi duchowo jest najwyższą pomocą, jakiej można mu udzielić.  Ten, kto daje człowiekowi wiedzę duchową, jest największym dobroczyńcą ludzkości i w ten sposób zawsze stwierdzamy, że ci byli najpotężniejszymi z ludzi, którzy pomogli człowiekowi w jego potrzebach duchowych, ponieważ duchowość jest prawdziwą podstawą wszystkich naszych działań w życiu. Duchowo silny i zdrowy człowiek będzie silny pod każdym innym względem, jeśli sobie tego życzy. Dopóki nie ma w człowieku siły duchowej, nawet potrzeby fizyczne nie mogą być dobrze zaspokojone. Obok duchowej przychodzi pomoc intelektualna. Dar wiedzy jest o wiele większym darem niż pożywienie i ubranie; jest nawet wyższym darem niż danie życia człowiekowi, ponieważ prawdziwe życie człowieka składa się z wiedzy. Ignorancja to śmierć, wiedza to życie. Życie ma bardzo małą wartość, jeśli jest życiem w ciemności, po omacku w ignorancji i nędzy. Następna w kolejności jest oczywiście pomoc fizyczna człowiekowi. Dlatego rozważając kwestię pomocy innym, musimy zawsze starać się nie popełnić błędu, myśląc, że pomoc fizyczna jest jedyną pomocą, jakiej można udzielić. Jest nie tylko ostatnią, ale i najmniejszą, ponieważ nie może przynieść trwałej satysfakcji. Nieszczęście, które odczuwam gdy jestem głodny, zostaje zaspokojone przez jedzenie, ale głód powraca; moja nędza może ustać tylko wtedy, gdy jestem usatysfakcjonowany ponad wszelkie pragnienie. Wtedy głód nie uczyni mnie nieszczęśliwym; żadne cierpienie, żaden smutek nie będzie w stanie mnie poruszyć. A więc ta pomoc, która nas wzmacnia duchowo jest najwyższa, zaraz po niej jest pomoc intelektualna, a po niej pomoc fizyczna.

Nieszczęść świata nie można uleczyć jedynie pomocą fizyczną. Dopóki natura człowieka się nie zmieni, te fizyczne potrzeby zawsze będą się pojawiać, a nieszczęścia będą zawsze odczuwalne i żadna pomoc fizyczna nie wyleczy ich całkowicie. Jedynym rozwiązaniem tego problemu jest oczyszczenie ludzkości. Ignorancja jest matką wszelkiego zła i całej nędzy, którą widzimy. Niech ludzie mają światło, niech będą czyści, duchowo silni i wykształceni, tylko wtedy nędza na świecie ustanie, nie wcześniej. Możemy przekształcić każdy dom w kraju w azyl charytatywny, możemy zapełnić ziemię szpitalami, ale nędza ludzka będzie nadal istnieć, dopóki charakter człowieka się nie zmieni.

Wielokrotnie czytamy w Bhagawad-Gicie, że wszyscy musimy pracować bez przerwy. Każda praca z natury składa się z dobra i zła. Nie możemy wykonywać żadnej pracy, która gdzieś nie przyniesie czegoś dobrego; nie może być takiej pracy, która nie spowoduje gdzieś szkody. Każde dzieło musi koniecznie być mieszanką dobra i zła; a jednak nakazano nam nieprzerwanie pracować. Zarówno dobro, jak i zło będzie miało swoje skutki, wytworzy swoją karmę. Dobre działanie pociągnie za sobą dobry skutek; złe działanie – zły. Ale zarówno dobro, jak i zło są więzami duszy. Rozwiązanie osiągnięte w Gicie w odniesieniu do tej zniewolonej natury pracy polega na tym, że jeśli nie przywiązujemy się do pracy, którą wykonujemy, nie będzie ona miała żadnego wiążącego wpływu na naszą duszę. Spróbujemy zrozumieć, co oznacza owo „nieprzywiązanie” do pracy.

To jest główna myśl Gity: pracuj bez przerwy, ale nie przywiązuj się do pracy. Samskāra można w przybliżeniu przetłumaczyć jako „wrodzona tendencja”. Używając porównania jeziora dla umysłu, każda zmarszczka, każda fala, która wznosi się w umyśle, kiedy opada, nie umiera całkowicie, ale pozostawia ślad i możliwość ponownego pojawienia się tej fali w przyszłości. Ten znak, z możliwością ponownego pojawienia się fali, nazywa się Samskāra. Każda praca, którą wykonujemy, każdy ruch ciała, każda myśl, którą myślimy, pozostawia takie wrażenie na materiale umysłu, a nawet jeśli takie wrażenia nie są oczywiste na powierzchni, są wystarczająco silne, aby zadziałać pod powierzchnią, podświadomie. To, kim jesteśmy w każdej chwili, zależy od sumy tych wrażeń w umyśle. To, kim jestem w tej chwili, jest efektem sumy wszystkich wrażeń z mojego poprzedniego życia. To właśnie oznacza charakter; charakter każdego człowieka jest określony przez sumę tych wrażeń. Jeśli przeważają dobre wrażenia, charakter staje się dobry; jeśli są to wrażenia złe, staje się zły. Jeśli człowiek stale słyszy złe słowa, ma złe myśli, popełnia złe czyny, jego umysł będzie pełen złych wrażeń; i wpłyną na jego myśl i pracę bez świadomości tego faktu. W rzeczywistości te złe wrażenia zawsze działają, a ich wynik musi być zły, a człowiek ten będzie złym człowiekiem; nie może nic na to poradzić. Suma tych wrażeń stworzy w nim mocną siłę napędową do popełniania złych czynów. Będzie jak maszyna w rękach swoich wrażeń, które zmuszą go do czynienia zła. Podobnie, jeśli człowiek ma dobre myśli i robi dobre uczynki, suma tych wrażeń będzie dobra; a one w podobny sposób zmuszą go do czynienia dobra nawet wbrew sobie. Kiedy człowiek wykonał tyle dobrych działań i miał tyle dobrych myśli, że jest w nim nieodparta skłonność do czynienia dobra nawet wbrew sobie, to nawet jeśli chce czynić zło, to jego umysł, jako suma jego skłonności, nie pozwoli mu na to; tendencje go zawrócą; jest całkowicie pod wpływem dobrych skłonności. W takim przypadku mówi się, że dobry charakter człowieka jest ugruntowany.

Tak jak żółw wkłada stopy i głowę do skorupy, możesz go zabić i połamać na kawałki, a mimo to nie wyjdzie, tak też charakter człowieka, który ma kontrolę nad swoimi motywami i narządami jest niezmiennie ustalony. Panuje on nad swoimi wewnętrznymi siłami i nic nie może ich wydobyć wbrew jego woli. Dzięki temu ciągłemu odruchowi dobrych myśli, dobrych wrażeń poruszających się po powierzchni umysłu, tendencja do czynienia dobra staje się silna i w rezultacie czujemy, że jesteśmy w stanie kontrolować Indrija (narządy zmysłów, ośrodki nerwowe). Tylko w ten sposób zostanie ugruntowany charakter, tylko wtedy człowiek dojdzie do prawdy. Taki człowiek jest bezpieczny na zawsze; nie może czynić zła. Możesz umieścić go w dowolnym towarzystwie, nie będzie dla niego żadnego niebezpieczeństwa. Istnieje jeszcze wyższy stan niż posiadanie tej dobrej tendencji, a jest nim pragnienie wyzwolenia. Musisz pamiętać, że wolność duszy jest celem wszystkich Jog i każda z nich jednakowo prowadzi do tego samego rezultatu. Przez samą pracę ludzie mogą dojść tam, gdzie Budda doszedł głównie dzięki medytacji, a Chrystus dzięki modlitwie. Budda był pracującym Dźńānim, Chrystus był Bhaktą, ale obaj osiągnęli ten sam cel. Trudność pojawia się tutaj. Wyzwolenie oznacza całkowitą wolność — wolność zarówno z niewoli dobra, jak i z niewoli zła. Złoty łańcuch jest tak samo łańcuchem jak żelazny. Mam cierń w palcu i używam drugiego, żeby wyjąć pierwszy; a kiedy go wyjmę, odrzucam oba na bok; drugiego ciernia nie muszę trzymać, bo przecież oba są cierniami. Tak więc złym tendencjom należy przeciwdziałać przez dobre, a złe wrażenie na umyśle powinno być usuwane przez nowe fale dobrych, aż wszystko, co złe, prawie zniknie lub zostanie ujarzmione i utrzymane pod kontrolą w kącie umysłu; ale potem dobre tendencje również muszą zostać pokonane. W ten sposób „przywiązany” staje się „nieprzywiązany”. Pracuj, ale nie pozwól, aby działanie lub myśl wywarły głęboki wpływ na umysł. Niech fale pojawiają się i znikają, niech wielkie działania wychodzą z mięśni i mózgu, ale niech nie zostawiają głębokiego wrażenia na duszy.

Jak to zrobić? Widzimy, że pozostaje wrażenie jakiegokolwiek działania, do którego się przywiązujemy. Mogę spotykać setki osób w ciągu dnia, a wśród nich spotykam też tę, którą kocham; a kiedy wieczorem kładę się spać, mogę próbować przypomnieć sobie wszystkie twarze, które widziałem, ale tylko ta twarz pojawia się przed moim umysłem — twarz, którą spotkałem może tylko na jedną minutę a którą kochałem; wszystkie inne zniknęły. Moje przywiązanie do tej konkretnej osoby wywarło na mnie głębsze wrażenie niż wszystkie inne twarze. Fizjologicznie wszystkie wrażenia były takie same; każda z twarzy, które widziałem, przedstawiała się na siatkówce, a mózg rejestrował obrazy, a jednak nie było podobieństwa wpływu na umysł. Być może większość twarzy była zupełnie nowymi twarzami, o których nigdy wcześniej nie myślałem, ale ta jedna twarz, którą widziałem tylko przelotnie, znalazła w środku skojarzenia. Być może wyobrażałem go sobie przez lata, wiedziałem o nim setki rzeczy, a ta jedna jego nowa wizja obudziła w moim umyśle setki uśpionych wspomnień; a to jedno wrażenie, powtórzone być może sto razy częściej niż wrażenia różnych twarzy razem wziętych, wywrze wielki wpływ na umysł.

Dlatego bądźcie „nieprzywiązani”; niech wszystko działa; niech działają ośrodki mózgowe; pracujcie nieustannie, ale niech żadna fala nie zawładnie umysłem. Pracujcie tak, jakbyście byli obcym na tej ziemi, przybyszem; pracujcie bez ustanku, ale nie przywiązujcie się; niewola jest straszna. Ten świat nie jest naszym mieszkaniem, to tylko jeden z wielu etapów, przez które przechodzimy. Pamiętajcie o tym wielkim powiedzeniu Sānkhji: „Cała natura jest dla duszy, a nie dusza dla natury”. Prawdziwym powodem istnienia natury jest wychowanie duszy; nie ma innego znaczenia; jest tam, ponieważ dusza musi mieć wiedzę, a przez wiedzę się wyzwolić. Jeśli będziemy o tym zawsze pamiętać, nigdy nie będziemy przywiązani do natury; będziemy wiedzieć, że natura jest księgą, w której mamy czytać, i że kiedy zdobyliśmy wymaganą wiedzę, księga nie ma już dla nas żadnej wartości. Zamiast tego jednak utożsamiamy się z naturą; myślimy, że dusza jest dla natury, a duch dla ciała, i jak to się mówi, myślimy, że człowiek „żyje, żeby jeść”, a nie „je, żeby żyć”. Ciągle popełniamy ten błąd; traktujemy naturę jak siebie samych i przywiązujemy się do niej; a skoro tylko przychodzi to przywiązanie, w duszy powstaje głębokie wrażenie, które nas wiąże i każe pracować nie z wolności, ale jako niewolnicy.

Cała istota tej nauki polega na tym, że powinieneś pracować jak pan, a nie jak niewolnik; pracujcie nieustannie, ale nie wykonujcie pracy niewolniczej. Nie widzisz, jak wszyscy pracują? Nikt nie może być całkowicie w spoczynku; dziewięćdziesiąt dziewięć procent ludzkości pracuje jak niewolnicy, a rezultatem jest nędza; to wszystko jest samolubną pracą. Działaj poprzez wolność! Pracuj przez miłość! Słowo „miłość” jest bardzo trudne do zrozumienia; miłość nigdy nie nadchodzi, dopóki nie ma wolności. W niewolniku nie ma prawdziwej miłości. Jeśli kupisz niewolnika, zakujesz go w kajdany i zmusisz do pracy dla siebie, będzie pracował jak wół roboczy, ale nie będzie w nim miłości. Kiedy więc sami pracujemy dla rzeczy tego świata jako niewolnicy, nie może być w nas miłości, a nasza praca nie jest prawdziwą pracą. Dotyczy to zarówno pracy wykonywanej dla krewnych i przyjaciół, jak i pracy wykonywanej dla nas samych. Praca samolubna jest pracą niewolnika; a tu jest test. Każdy akt miłości przynosi szczęście; nie ma aktu miłości, którego reakcją nie byłby pokój i błogosławieństwo. Prawdziwe istnienie, prawdziwa wiedza i prawdziwa miłość są ze sobą wiecznie połączone, trzy w jednym: gdzie jest jedno z nich, tam muszą być i pozostałe; są trzema aspektami Jednego bez drugiego — Istnieniem — Wiedzą — Błogością. Kiedy ta egzystencja staje się względna, postrzegamy ją jako świat; ta wiedza z kolei przekształca się w wiedzę o rzeczach tego świata; i ta błogość stanowi podstawę wszelkiej prawdziwej miłości znanej sercu człowieka. Dlatego prawdziwa miłość nigdy nie może zareagować tak, aby sprawić ból osobie kochającej lub kochanej. Załóżmy, że mężczyzna kocha kobietę; pragnie mieć ją całą dla siebie i jest niezwykle zazdrosny o każdy jej ruch; chce, żeby siedziała blisko niego, stała obok niego, jadła i poruszała się na jego rozkaz. Jest jej niewolnikiem i pragnie mieć ją jako swoją niewolnicę. To nie jest miłość; jest to rodzaj chorobliwego uczucia niewolnika, podszywającego się pod miłość. To nie może być miłość, ponieważ jest bolesna; jeśli ona nie robi tego, czego on chce, sprawia mu to ból. Z miłością nie ma bolesnych reakcji; miłość przynosi jedynie reakcję błogości; jeśli nie, to nie jest miłość; jest myleniem czegoś innego z miłością. Kiedy udało ci się pokochać swojego męża, żonę, dzieci, cały świat, wszechświat w taki sposób, że nie ma reakcji bólu ani zazdrości, żadnych egoistycznych uczuć, wtedy jesteś w stanie uwolnić się od przywiązań.

Kryszna mówi: „Spójrz na mnie, Ardźuno! Jeśli na chwilę przestanę pracować, cały wszechświat umrze. Nie mam nic do uzyskania z pracy; jestem jedynym Panem, ale po cóż pracuję? Ponieważ kocham świat”. Bóg jest wolny od przywiązań, ponieważ kocha; ta prawdziwa miłość sprawia, że nie jesteśmy przywiązani. Gdziekolwiek jest przywiązanie, lgnięcie do rzeczy tego świata, musisz wiedzieć, że jest to fizyczne przyciąganie między zestawami cząstek materii – coś, co przez cały czas przyciąga dwa ciała coraz bliżej i bliżej, a jeśli nie mogą się wystarczająco zbliżyć, powoduje ból; ale tam, gdzie jest prawdziwa miłość, w ogóle nie opiera się ona na fizycznym przywiązaniu. Tacy kochankowie mogą być oddaleni od siebie o tysiące mil, ale ich miłość będzie taka sama; nie umiera i nigdy nie wywoła żadnej bolesnej reakcji.

Osiągnięcie tego braku przywiązania jest niemalże pracą całego życia, ale skoro tylko osiągnęliśmy ten punkt, osiągnęliśmy cel miłości i staliśmy się wolni; spada z nas niewola natury i widzimy naturę taką, jaka jest; nie wykuwa już dla nas łańcuchów; jesteśmy całkowicie wolni i nie bierzemy pod uwagę wyników pracy; kogo wtedy obchodzi, jakie mogą być wyniki?

Czy żądacie czegoś od swoich dzieci w zamian za to, co im daliście? Twoim obowiązkiem jest pracować dla nich i na tym sprawa się kończy. Cokolwiek robisz dla konkretnej osoby, miasta czy stanu, przyjmij taką samą postawę, jaką masz wobec swoich dzieci — nie oczekuj niczego w zamian. Jeśli potrafisz niezmiennie przyjąć pozycję dawcy, w której wszystko, co dajesz, jest darmową ofiarą dla świata, bez żadnej myśli o zamianie, to twoja praca nie przyniesie ci żadnego przywiązania. Przywiązanie przychodzi tylko tam, gdzie oczekujemy zwrotu.

Jeśli praca jak niewolnicy skutkuje egoizmem i przywiązaniem, praca jako pan własnego umysłu prowadzi do błogości braku przywiązania. Często mówimy o prawie i sprawiedliwości, ale okazuje się, że na świecie prawo i sprawiedliwość to tylko dziecinna gadka. Są dwie rzeczy, które kierują postępowaniem ludzi: siła i miłosierdzie. Ćwiczenie siły jest niezmiennie ćwiczeniem egoizmu. Wszyscy mężczyźni i kobiety starają się jak najlepiej wykorzystać posiadaną władzę lub przewagę. Miłosierdzie samo w sobie jest niebem; aby być dobrymi, wszyscy musimy być miłosierni. Nawet sprawiedliwość i prawo powinny opierać się na miłosierdziu. Wszelka myśl o uzyskaniu wynagrodzenia za pracę, którą wykonujemy, hamuje nasz duchowy postęp; nie, w końcu przynosi nieszczęście. Jest jeszcze inny sposób, w jaki można urzeczywistnić tę ideę miłosierdzia i bezinteresownej miłości; to znaczy, patrząc na pracę jako na „oddawanie czci” w przypadku, gdy wierzymy w Osobowego Boga. Tutaj oddajemy Bogu wszystkie owoce naszej pracy i czcząc Go w ten sposób, nie mamy prawa oczekiwać niczego od człowieka za pracę, którą wykonujemy. Sam Bóg działa nieustannie i jest zawsze wolny od przywiązania. Tak jak woda nie może zmoczyć liścia lotosu, tak praca nie może zniewolić bezinteresownego człowieka, powodując przywiązanie do rezultatów. Bezinteresowny i wolny od przywiązań człowiek może mieszkać w samym sercu zatłoczonego i grzesznego miasta; nie dotknie go grzech.

Tę ideę całkowitego poświęcenia ilustruje następująca historia: Po bitwie pod Kurukszetrą pięciu braci Pandāwów spełniło wielką ofiarę i przekazało biednym bardzo duże dary. Wszyscy wyrażali zdumienie wielkością i bogactwem ofiary i mówili, że takiej ofiary świat jeszcze nie widział. Ale po ceremonii pojawiła się mała mangusta, której połowa ciała była złota, a druga połowa brązowa; i zaczęła tarzać się po podłodze sali ofiarnej. Powiedziała do otaczających ją ludzi: „Wszyscy jesteście kłamcami; to nie jest ofiara”. "Co!" wykrzyknęli: „Mówisz, że to nie jest ofiara; czy nie wiesz, jak pieniądze i klejnoty rozdawano biednym i każdy stał się bogaty i szczęśliwy? To była najwspanialsza ofiara, jaką kiedykolwiek złożył człowiek”. Ale mangusta powiedziała: „Była sobie kiedyś mała wioska, w której mieszkał biedny Bramin ze swoją żoną, synem i żoną swojego syna. Byli bardzo biedni i żyli z drobnych darów otrzymywanych za wygłaszanie kazań i nauczanie. W tej krainie nastał trzyletni głód i biedny Bramin cierpiał bardziej niż kiedykolwiek. W końcu, gdy rodzina głodowała od wielu dni, ojciec przyniósł pewnego ranka do domu trochę mąki jęczmiennej, którą miał szczęście zdobyć i podzielił ją na cztery części, po jednej dla każdego członka rodziny. Przygotowali ją na posiłek, a gdy już mieli jeść, rozległo się pukanie do drzwi. Ojciec otworzył a w nich stał gość. Otóż w Indiach gość jest osobą świętą; chwilowo jest jak bóg i jako taki musi być traktowany. Więc biedny Bramin powiedział: „Wejdź panie, zapraszamy” i postawił przed gościem swoją porcję jedzenia, którą gość szybko zjadł i powiedział: „Och, panie, zabiłeś mnie, głoduję od dziesięciu dni, a ten mały kawałek tylko zwiększył mój głód”. Wtedy żona powiedziała do męża: „Daj mu moją część”, ale mąż powiedział: „Nie”. Żona jednak nalegała, mówiąc: „Oto biedny człowiek i naszym obowiązkiem jako gospodarzy jest dopilnowanie, aby był nakarmiony, a moim obowiązkiem jako żony jest oddanie mu mojej części, kiedy widzę, że nie masz mu więcej do zaoferowania.” Następnie dała gościowi swoją część, którą zjadł i powiedział, że wciąż płonie z głodu. Więc syn powiedział: „Weź też moją porcję, obowiązkiem syna jest pomagać ojcu w wypełnianiu jego obowiązków”. Gość zjadł to, ale nadal nie był zadowolony, więc żona syna oddała mu też swoją porcję. To wystarczyło i gość odszedł, błogosławiąc ich. Tej nocy te cztery osoby zmarły z głodu. Kilka granulek tej mąki spadło na podłogę, a kiedy przetoczyłam się po nich, połowa mojego ciała stała się złota, jak widzicie. Od tego czasu podróżuję po całym świecie, mając nadzieję, że znajdę kolejną taką ofiarę, ale nigdzie takiej nie znalazłam; nigdzie indziej druga połowa mojego ciała nie została zamieniona w złoto. Dlatego mówię, że to nie jest ofiara.”

Ta idea miłosierdzia wychodzi z Indii; wielkich ludzi jest coraz mniej. Kiedy po raz pierwszy uczyłem się angielskiego, przeczytałem angielską książeczkę z opowiadaniami, w której była opowieść o posłusznym chłopcu, który poszedł do pracy i oddał część swoich pieniędzy swojej starej matce i to było chwalone na trzech lub czterech stronach. Co to było? Żaden hinduski chłopiec nigdy nie zrozumie morału tej historii. Teraz rozumiem, kiedy słyszę o idei Zachodu — każdy dla siebie. A niektórzy mężczyźni biorą wszystko dla siebie, a ojcowie i matki, żony i dzieci idą pod mur. To nigdy i nigdzie nie powinno być ideałem głowy rodziny.

Teraz widzisz, co oznacza karma-joga; nawet w chwili śmierci, aby pomóc komukolwiek, bez zadawania pytań. Daj się oszukać miliony razy i nigdy nie zadawaj pytań i nigdy nie myśl o tym, co robisz. Nigdy nie przechwalajcie się swoimi darami dla ubogich ani nie oczekujcie od nich wdzięczności, ale raczej bądźcie im wdzięczni za to, że dają wam okazję do okazywania im miłości. Jest więc jasne, że bycie idealną głową rodziny jest o wiele trudniejszym zadaniem niż bycie idealnym Sannjāsinem; prawdziwe życie w pracy jest rzeczywiście równie ciężkie, jeśli nie trudniejsze niż równie prawdziwe życie w wyrzeczeniu.

Rozdział V – Pomagamy sobie, nie światu


Zanim rozważymy dalej w jaki sposób oddanie się obowiązkom pomaga nam w naszym duchowym rozwoju, pozwólcie, że przedstawię wam w skrócie inny aspekt tego, co my w Indiach rozumiemy przez karmę. W każdej religii są trzy części: filozofia, mitologia i rytuał. Filozofia jest oczywiście istotą każdej religii; mitologia wyjaśnia i ilustruje to za pomocą mniej lub bardziej legendarnych żywotów wielkich ludzi, opowieści i baśni o cudownych rzeczach i tak dalej; rytuał nadaje tej filozofii jeszcze bardziej konkretną formę, tak że każdy może ją pojąć — rytuał jest w rzeczywistości filozofią skonkretyzowaną. Ten rytuał to karma; jest to konieczne w każdej religii, ponieważ większość z nas nie może zrozumieć abstrakcyjnych rzeczy duchowych, dopóki nie rozwinie się duchowo. Ludziom łatwo jest myśleć, że mogą wszystko zrozumieć; ale jeśli chodzi o praktyczne doświadczenie, odkrywają, że abstrakcyjne idee są często bardzo trudne do zrozumienia. Dlatego symbole są bardzo pomocne i nie możemy zrezygnować z symbolicznej metody stawiania rzeczy przed sobą. Od niepamiętnych czasów symbole były używane przez wszystkie rodzaje religii. W pewnym sensie nie możemy myśleć inaczej niż za pomocą symboli; same słowa są symbolami myśli. W innym sensie wszystko we wszechświecie można postrzegać jako symbol. Cały wszechświat jest symbolem, a Bóg jest jego esencją. Ten rodzaj symboliki nie jest po prostu dziełem człowieka; to nie jest tak, że pewni ludzie należący do jakiejś religii siadają razem i wymyślają pewne symbole i powołują je do istnienia z własnych umysłów. Symbole religii mają naturalny wzrost. W przeciwnym razie, dlaczego jest tak, że pewne symbole są kojarzone z pewnymi ideami w umyśle prawie każdego? Pewne symbole są powszechnie stosowane. Wielu z was może myśleć, że krzyż powstał najpierw jako symbol związany z religią chrześcijańską, ale w rzeczywistości istniał przed chrześcijaństwem, zanim narodził się Mojżesz, zanim obwieszczono Wedy, zanim pojawiły się jakiekolwiek ludzki zapis rzeczy ludzkich. Można stwierdzić, że krzyż istniał wśród Azteków i Fenicjan; wydaje się, że każda rasa miała krzyż. Ponownie, symbol ukrzyżowanego Zbawiciela, człowieka ukrzyżowanego na krzyżu, wydaje się być znany prawie każdemu narodowi. Krąg był wielkim symbolem na całym świecie. Następnie jest najbardziej uniwersalny ze wszystkich symboli, Swastyka. 卐 Kiedyś sądzono, że to Buddyści roznieśli go ze sobą po całym świecie, ale okazało się, że na wieki przed Buddyzmem był używany wśród narodów. Można go było znaleźć w Starym Babilonie i w Egipcie. Co to pokazuje? Wszystkie te symbole nie mogły być czysto konwencjonalne. Musi być dla nich jakiś powód; jakiś naturalny związek między nimi a ludzkim umysłem. Język nie jest wynikiem konwencji; nie jest tak, że ludzie kiedykolwiek zgadzali się przedstawiać pewne idee za pomocą pewnych słów; nigdy nie było idei bez odpowiadającego jej słowa ani słowa bez odpowiadającej jej idei; idee i słowa są z natury nierozłączne. Symbolami reprezentującymi idee mogą być symbole dźwiękowe lub kolorowe. Głuchoniemi ludzie muszą myśleć innymi symbolami niż dźwiękowe. Każda myśl w umyśle ma formę jako odpowiednik. W filozofii sanskryckiej nazywa się to Nāma-Rūpa — nazwa i forma. Stworzenie na mocy konwencji systemu symboli jest równie niemożliwe, jak stworzenie języka. W światowych symbolach rytualnych mamy wyraz myśli religijnej ludzkości. Łatwo jest powiedzieć, że rytuały, świątynie i wszystkie tego typu akcesoria nie są potrzebne; każde dziecko tak mówi w dzisiejszych czasach. Ale wszyscy muszą łatwo dostrzec, że ci, którzy modlą się w świątyni, pod wieloma względami różnią się od tych, którzy nie będą tam oddawać czci. Dlatego powiązanie poszczególnych świątyń, rytuałów i innych konkretnych form z określonymi religiami ma tendencję do przywoływania w umysłach wyznawców tych religii myśli, dla których te konkretne rzeczy reprezentują symbole; i nie jest mądrze całkowicie ignorować rytuały i symbolikę. Studiowanie i praktykowanie tych rzeczy w naturalny sposób stanowi część Karma-Jogi.

Istnieje wiele innych aspektów tej nauki o pracy. Jednym z nich jest poznanie relacji między myślą a słowem oraz tego, co można osiągnąć mocą słowa. W każdej religii uznaje się moc słowa do tego stopnia, że w niektórych z nich mówi się, że samo stworzenie wyszło ze słowa. Zewnętrznym aspektem Bożej myśli jest Słowo, a ponieważ Bóg myślał i chciał zanim stworzył, stworzenie wyszło ze Słowa. W tym stresie i pośpiechu naszego materialistycznego życia nasze nerwy tracą wrażliwość i twardnieją. Im jesteśmy starsi, tym dłużej przebywamy w świecie, tym bardziej stajemy się bezduszni; i jesteśmy skłonni do zaniedbywania rzeczy, które zdarzają się uporczywie i wyraźnie wokół nas. Jednak czasem ukazuje się ludzka natura i jesteśmy skłonni dociekać i dziwić się niektórym z tych powszechnych zjawisk; zastanawianie się jest więc pierwszym krokiem w zdobywaniu światła. Poza wyższą wartością filozoficzną i religijną Słowa, możemy zauważyć, że symbole dźwiękowe odgrywają znaczącą rolę w dramacie ludzkiego życia. Mówię do was. Nie dotykam was; pulsacje powietrza spowodowane moimi słowami docierają do waszych uszu, dotykają waszych nerwów i wywołują efekty w waszych umysłach. Nie możecie się temu oprzeć. Co może być wspanialszego niż to? Jeden człowiek nazywa drugiego głupcem, a drugi wstaje, zaciska pięść i uderza go w nos. Spójrz na moc słowa! Tam jest kobieta płacząca i nieszczęśliwa; przychodzi inna kobieta i mówi do niej kilka czułych słów, zgięta sylwetka płaczącej kobiety od razu się prostuje, jej smutek znika, a ona już zaczyna się uśmiechać. Pomyśl o sile słów! Stanowią wielką siłę zarówno w filozofii wyższej, jak i w życiu codziennym. Dniem i nocą manipulujemy tą siłą bez zastanowienia i bez dochodzenia. Znajomość natury tej siły i właściwe jej używanie jest również częścią Karma-Jogi.

Nasz obowiązek wobec innych oznacza pomaganie innym; czynienia dobra światu. Dlaczego mamy czynić dobro dla świata? Niby po to, żeby pomóc światu, ale tak naprawdę po to, żeby pomóc sobie. Zawsze powinniśmy starać się pomagać światu, to powinno być w nas najwyższym motywem; ale jeśli się dobrze zastanowimy, stwierdzimy, że świat w ogóle nie potrzebuje naszej pomocy. Ten świat nie został stworzony po to, abyśmy ty lub ja przybyli i pomogli mu. Czytałem kiedyś kazanie, w którym powiedziano: „Cały ten piękny świat jest bardzo dobry, ponieważ daje nam czas i możliwość pomagania innym”. Pozornie to bardzo piękne uczucie, ale czy bluźnierstwem nie jest stwierdzenie, że świat potrzebuje naszej pomocy? Nie możemy zaprzeczyć, że jest w nim wiele nędzy; wyjście i pomaganie innym jest zatem najlepszą rzeczą, jaką możemy zrobić, chociaż na dłuższą metę okaże się, że pomaganie innym jest tylko pomaganiem sobie. Jako chłopiec miałem kilka białych myszy. Trzymano je w małym pudełku, w którym znajdowały się małe kółka, a kiedy myszy próbowały przejść przez koła, koła obracały się i obracały, a myszy nigdzie nie mogły się dostać. Tak jest ze światem i naszą pomocą. Jedyną pomocą jest ćwiczenie moralne. Ten świat nie jest ani dobry, ani zły; każdy człowiek tworzy świat dla siebie. Jeśli ślepiec zaczyna myśleć o świecie, jest on albo miękki, albo twardy, albo zimny, albo gorący. Jesteśmy masą szczęścia lub nieszczęścia; widzieliśmy to setki razy w życiu. Z reguły młodzi są optymistami, a starzy pesymistami. Młodzi mają przed sobą życie; starzy narzekają, że ich dzień już minął; setki pragnień, których nie mogą spełnić walczą w ich sercach. Mimo wszystko oboje są głupi. Życie jest dobre lub złe w zależności od stanu umysłu, w którym na nie patrzymy, samo w sobie nie jest ani takie ani takie. Ogień sam w sobie nie jest ani dobry, ani zły. Kiedy nas ogrzewa, mówimy: „Jak piękny jest ogień!” Kiedy pali nasze palce, obwiniamy go. Jednak sam w sobie nie jest ani dobry, ani zły. W zależności od tego, jak go używamy, wywołuje w nas poczucie dobra lub zła; taki też jest ten świat. Jest on doskonały. Przez doskonałość rozumie się, że jest idealnie dopasowany do swoich celów. Wszyscy możemy być całkowicie pewni, że bez nas będzie działał pięknie i nie musimy zaprzątać sobie głowy, chcąc mu pomóc.

Jednak musimy czynić dobro; pragnienie czynienia dobra jest najwyższą siłą napędową, jaką mamy, jeśli cały czas wiemy, że pomaganie innym jest przywilejem. Nie stój na wysokim piedestale i nie bierz do ręki pięciu centów i nie mów: „Masz mój biedaku”, ale bądź wdzięczny, że biedak tam jest, abyś składając mu dar, mógł sam sobie pomóc. To nie odbiorca jest błogosławiony, ale dawca. Bądźcie wdzięczni za to, że możecie korzystać ze swojej mocy życzliwości i miłosierdzia na świecie, a tym samym stać się czystymi i doskonałymi. Wszystkie dobre uczynki czynią nas czystymi i doskonałymi. Co możemy najlepiej zrobić? Zbuduj szpital, utwórz drogi lub wznieś charytatywne azyle. Możemy zorganizować akcję charytatywną i zebrać dwa lub trzy miliony dolarów, za pierwszy milion wybudować szpital, za drugi wydawać bale i pić szampana, a z pozostałego trzeciego pozwolić oficerom ukraść połowę, a resztę zostawić by w końcu dotarła do biednych; ale na co to wszystko? Jeden potężny wiatr w ciągu pięciu minut może zburzyć wszystkie twoje budynki. Co wtedy zrobimy? Jedna erupcja wulkanu może zmieść z powierzchni ziemi wszystkie nasze drogi, szpitale, miasta i budynki. Porzućmy te wszystkie głupie gadki o czynieniu dobra światu. Nie czeka na twoją ani moją pomoc; jednak musimy pracować i stale czynić dobro, ponieważ jest to błogosławieństwo dla nas samych. Tylko w ten sposób możemy stać się doskonali. Żaden żebrak, któremu pomogliśmy, nie był nam winien ani centa; wszystko zawdzięczamy jemu, ponieważ pozwolił nam okazywać wobec siebie naszą miłość. Całkowicie błędne jest myślenie, że zrobiliśmy lub możemy zrobić coś dobrego dla świata, lub myślenie, że pomogliśmy takim a takim ludziom. To głupia myśl, a wszystkie głupie myśli przynoszą nieszczęście. Myślimy, że pomogliśmy komuś i oczekujemy, że nam podziękuje, a ponieważ tego nie robią, przychodzi do nas nieszczęście. Dlaczego mamy oczekiwać czegoś w zamian za to, co robimy? Bądź wdzięczny człowiekowi, któremu pomagasz, myśl o nim jak o Bogu. Czyż nie jest wielkim przywilejem móc oddawać cześć Bogu, pomagając bliźnim? Gdybyśmy naprawdę nie byli przywiązani, uniknęlibyśmy całego tego bólu próżnych oczekiwań i moglibyśmy radośnie wykonywać dobrą pracę na świecie. Nigdy nie pojawi się nieszczęście lub nędza z powodu pracy wykonywanej bez przywiązania. Świat będzie trwał wiecznie ze swoim szczęściem i nieszczęściem.

Był sobie biedny człowiek, który chciał trochę pieniędzy; i jakimś cudem usłyszał, że gdyby udało mu się schwytać ducha, mógłby mu rozkazać przynieść pieniądze lub cokolwiek innego; więc bardzo mu zależało na złapaniu ducha. Zaczął szukać człowieka, który dałby mu ducha i w końcu znalazł mędrca o wielkich mocach i błagał go o pomoc. Mędrzec zapytał go, co zrobiłby z duchem. Chcę, żeby duch dla mnie pracował; naucz mnie, jak go zdobyć, panie; bardzo tego pragnę” – odpowiedział mężczyzna. Ale mędrzec powiedział: „Nie przejmuj się, idź do domu”. Następnego dnia mężczyzna ponownie poszedł do mędrca i zaczął płakać i modlić się: „Daj mi ducha; Muszę mieć ducha, panie, aby mi pomógł.” W końcu mędrzec był zdegustowany i powiedział: „Weź ten amulet, powtórz to magiczne słowo, a duch przyjdzie i cokolwiek mu powiesz, zrobi. Ale strzeż się; są one okropnymi istotami i muszą być stale zajęte. Jeśli nie dasz mu pracy, odbierze ci życie”. Mężczyzna odpowiedział: „To proste; Mogę dać mu pracę na całe życie.” Potem udał się do lasu i po długim powtarzaniu magicznego słowa pojawił się przed nim ogromny duch i powiedział: „Jestem duchem. Zostałem pokonany przez twoją magię; ale musisz mnie stale zatrudniać. W chwili, gdy nie dasz mi pracy, zabiję cię.” Mężczyzna powiedział: „Zbuduj mi pałac”, a duch powiedział: „Gotowe; pałac jest zbudowany. „Przynieś mi pieniądze” - powiedział mężczyzna. „Oto twoje pieniądze” - powiedział duch. „Wytnij ten las i zbuduj na jego miejscu miasto”. „Zrobione”, powiedział duch, „coś więcej?" Teraz mężczyzna zaczął się bać myśląc, że nie może mu już dać mu nic więcej do roboty. Zrobił wszystko w mgnieniu oka. Duch powiedział: „Daj mi coś do roboty, bo cię zjem". Biedak nie mógł znaleźć dla niego innego zajęcia i był przerażony. Więc biegł i biegł, aż w końcu dotarł do mędrca i powiedział: „Och, panie, chroń moje życie!” Mędrzec zapytał go, o co chodzi, i mężczyzna odpowiedział: „Nie mam żadnej pracy dla ducha. Wszystko, co mu każę zrobić, robi w jednej chwili, a on grozi, że mnie zje, jeśli nie znajdę mu pracy”. Mężczyzna zaczął się trząść i błagał mędrca, aby ocalił mu życie. Mędrzec powiedział: „Znajdę dla ciebie wyjście. Spójrz na tego psa z kręconym ogonem. Szybko wyciągnij miecz, odetnij jego ogon i daj go duchowi aby go wyprostował." Mężczyzna odciął psu ogon i dał go duchowi, mówiąc: "Wyprostuj to dla mnie." Duch wziął go i powoli i ostrożnie wyprostował ogon, ale gdy tylko go puścił, ogon natychmiast ponownie się zwinął. Jeszcze raz mozolnie go wyprostował, ale okazało się, że znów jest zwinięty, gdy tylko spróbował go puścić. Znowu go cierpliwie wyprostował, ale gdy tylko go puścił, ogon zwinął się ponownie. Tak więc szedł przez wiele dni, aż wyczerpał się i powiedział: „Nigdy wcześniej nie miałem takich kłopotów w swoim życiu. Jestem starym weteranem wśród duchów, ale nigdy wcześniej nie miałem takich kłopotów.” „Pójdę z tobą na kompromis” - powiedział do mężczyzny - „puść mnie, a ja pozwolę ci zatrzymać wszystko, co ci dałem i obiecuje, że nie zrobi ci krzywdy.” Mężczyzna był bardzo zadowolony i chętnie przyjął ofertę.

Ten świat jest jak pokręcony ogon psa, a ludzie od setek lat starają się go wyprostować; ale kiedy go puścili, znowu się zwinął. Jak mogłoby być inaczej? Trzeba najpierw wiedzieć jak pracować bez przywiązania, wtedy nie będzie się fanatykiem. Kiedy wiemy, że ten świat jest jak zakręcony ogon psa i nigdy się nie wyprostuje, nie staniemy się fanatykami. Gdyby na świecie nie było fanatyzmu, postęp byłby znacznie większy niż obecnie. Błędem jest sądzić, że fanatyzm może przyczynić się do postępu ludzkości. Wręcz przeciwnie, jest to element opóźniający, wywołujący nienawiść i gniew oraz powodujący, że ludzie walczą ze sobą i sprawiają, że stają się nieprzyjaźni. Uważamy, że wszystko, co robimy lub posiadamy jest najlepsze na świecie, a to, czego nie robimy lub nie posiadamy nie ma żadnej wartości. Dlatego zawsze pamiętaj o pokręconym psim ogonie, ilekroć masz skłonność do stania się fanatykiem. Nie musisz się martwić ani być bezsennym z powodu świata; obejdzie się on bez ciebie. Kiedy unikniesz fanatyzmu, sam będziesz dobrze pracował. Ten jest człowiekiem zrównoważonym, spokojnym, o zdrowym rozsądku i opanowanych nerwach, obdarzonym wielką sympatią i miłością, który wykonuje dobrą pracę i czyni dobro dla siebie. Fanatyk jest głupi i nie ma współczucia; nigdy nie może wyprostować świata, ani sam nie może stać się czysty i doskonały.

Podsumowując główne punkty dzisiejszego wykładu: Po pierwsze, musimy pamiętać, że wszyscy jesteśmy dłużnikami wobec świata, a świat nie jest nam nic winien. To wielki przywilej dla każdego z nas, że możemy zrobić wszystko dla świata. Pomagając światu, tak naprawdę pomagamy sobie. Po drugie, w tym wszechświecie jest Bóg. To nieprawda, że ten wszechświat dryfuje i potrzebuje pomocy ode mnie i od ciebie. Bóg jest w nim zawsze obecny, jest nieśmiertelny, wiecznie aktywny i nieskończenie czujny. Kiedy cały wszechświat śpi, On nie śpi; Pracuje bez przerwy; wszystkie zmiany i przejawy świata są Jego. Po trzecie, nie powinniśmy nikogo nienawidzić. Ten świat zawsze będzie mieszanką dobra i zła. Naszym obowiązkiem jest współczuć słabym i kochać nawet grzesznika. Świat jest wielkim moralnym gimnazjum, w którym wszyscy musimy ćwiczyć, aby stawać się coraz silniejsi duchowo. Po czwarte, nie powinniśmy być fanatykami jakiegokolwiek rodzaju, ponieważ fanatyzm sprzeciwia się miłości. Słyszysz, jak fanatycy bez ogródek mówią: „Nie nienawidzę grzesznika. Nienawidzę grzechu”, ale jestem gotów zrobić wszystko, by zobaczyć twarz tego człowieka, który naprawdę potrafi odróżnić grzech od grzesznika. Łatwo tak powiedzieć. Jeśli potrafimy dobrze odróżnić jakość od treści, możemy stać się doskonałymi ludźmi. Nie jest łatwo to zrobić. Co więcej, im jesteśmy spokojniejsi i im mniej mamy nerwów zaburzonych, tym bardziej będziemy kochać i tym lepsza będzie nasza praca.

Ostatnio edytowany przez Mariici (2023-04-23 21:04:52)

Rozdział VII – Wolność


Poza znaczeniem pracy stwierdziliśmy, że z psychologicznego punktu widzenia słowo Karma implikuje również związek przyczynowy. Każda praca, każde działanie, każda myśl, które wywołują skutek, nazywane są Karmą. Tak więc prawo Karmy oznacza prawo przyczynowości, nieuchronnej przyczyny i następstwa. Gdziekolwiek jest przyczyna, tam musi nastąpić skutek; tej konieczności nie można się oprzeć, a to prawo Karmy, zgodnie z naszą filozofią, jest prawdziwe w całym wszechświecie. Cokolwiek widzimy, czujemy lub robimy, jakiekolwiek działanie jest gdziekolwiek we wszechświecie, będąc z jednej strony skutkiem przeszłego dzieła, z drugiej strony staje się z kolei przyczyną i wytwarza swój własny skutek. Wraz z tym konieczne jest rozważenie, co należy rozumieć przez słowo „prawo”. Przez prawo rozumie się tendencję serii do powtarzania się. Kiedy widzimy, że jedno zdarzenie następuje po drugim, a czasem zachodzi jednocześnie z innym, spodziewamy się, że ta sekwencja lub współistnienie się powtórzy. Nasi dawni logicy i filozofowie ze szkoły Njājā nazywają to prawo imieniem Wjāpti. Według nich wszystkie nasze idee prawa wynikają z asocjacji. Szereg zjawisk zostaje skojarzonych z rzeczami w naszym umyśle w swego rodzaju niezmiennym porządku, tak że cokolwiek postrzegamy w dowolnym momencie, jest natychmiast odnoszone do innych faktów w umyśle. Każda pojedyncza idea lub, zgodnie z naszą psychologią, każda pojedyncza fala, która powstaje w materiale umysłu, Ćitta, musi zawsze powodować powstanie wielu podobnych fal. Taka jest psychologiczna idea asocjacji, a przyczynowość jest tylko jednym z aspektów tej wszechogarniającej zasady asocjacji. Ta wszechobecność skojarzeń nazywana jest w sanskrycie Wjāpti. W świecie zewnętrznym idea prawa jest taka sama jak w świecie wewnętrznym — oczekiwanie, że po jednym zjawisku nastąpi inne i że seria się powtórzy. Prawdę mówiąc więc prawo nie istnieje w naturze. W praktyce błędem jest twierdzenie, że grawitacja istnieje na ziemi lub że obiektywnie istnieje jakiekolwiek prawo w dowolnym miejscu w przyrodzie. Prawo jest metodą, sposobem, w jaki nasz umysł pojmuje serię zjawisk; wszystko jest w umyśle. Pewne zjawiska, występujące jedno po drugim lub razem, po których następuje przekonanie o regularności ich powtarzania się — umożliwiając w ten sposób naszemu umysłowi uchwycenie metody całego szeregu — stanowią to, co nazywamy prawem.

Następną kwestią do rozważenia jest to, co rozumiemy przez to, że prawo jest uniwersalne. Nasz wszechświat jest tą częścią egzystencji, która charakteryzuje się tym, co psychologowie sanskryccy nazywają Deśa-kāla-nimitta, czyli tym, co psychologia europejska nazywa przestrzenią, czasem i przyczynowością. Ten wszechświat jest tylko częścią nieskończonej egzystencji, wrzuconą do osobliwej formy złożonej z przestrzeni, czasu i przyczynowości. Z konieczności wynika z tego, że prawo jest możliwe tylko w tym uwarunkowanym wszechświecie; poza nim nie może być żadnego prawa. Kiedy mówimy o wszechświecie, mamy na myśli tylko tę część istnienia, która jest ograniczona przez nasz umysł — wszechświat zmysłów, który możemy zobaczyć, poczuć, dotknąć, usłyszeć, pomyśleć, wyobrazić sobie. Tylko to podlega prawu; ale poza nim istnienie nie może podlegać prawu, ponieważ przyczynowość nie wykracza poza świat naszych umysłów. Wszystko, co znajduje się poza zasięgiem naszego umysłu i naszych zmysłów nie podlega prawu przyczynowości, ponieważ nie ma umysłowego skojarzenia rzeczy w obszarze poza zmysłami ani przyczynowości bez skojarzenia idei. Tylko wtedy, gdy „byt” lub istnienie zostaje uformowane w nazwę i formę, podlega prawu przyczynowości i mówi się, że podlega prawu; ponieważ całe prawo ma swoją istotę w przyczynowości. Widzimy więc od razu, że nie może istnieć coś takiego jak wolna wola; same słowa są sprzeczne, ponieważ wiemy, że wola jest tym, co wiemy, a wszystko, co wiemy, znajduje się w naszym wszechświecie, a wszystko w naszym wszechświecie jest kształtowane przez warunki przestrzeni, czasu i przyczyny. Wszystko, co wiemy lub ewentualnie możemy poznać, musi podlegać przyczynowości, a to, co podlega prawu przyczynowości, nie może być wolne. Działają na to inne czynniki i z kolei staje się przyczyną. Ale to, co przekształciło się w wolę, która przedtem nie była wolą, ale kiedy wpadło w tę formę przestrzeni, czasu i przyczynowości, przekształciło się w wolę ludzką, jest wolne; a kiedy ta wola wydostanie się z tej formy przestrzeni, czasu i przyczynowości, znów będzie wolna. Z wolności pochodzi i zostaje uformowana w tę niewolę, wydostaje się i ponownie wraca do wolności.

Postawiono pytanie, od kogo pochodzi ten wszechświat, w kim spoczywa i do kogo zmierza; i udzielono odpowiedzi, że pochodzi z wolności, spoczywa w niewoli i ponownie wraca do tej wolności. Tak więc, kiedy mówimy o człowieku jako o niczym innym jak o tej nieskończonej istocie, która się objawia, mamy na myśli, że tylko jedną bardzo małą jej częścią jest człowiek; to ciało i ten umysł, które widzimy, są tylko częścią całości, tylko jednym punktem nieskończonej istoty. Cały ten wszechświat jest tylko jednym pyłkiem nieskończonej istoty; tak wszystkie nasze prawa, nasze więzy, nasze radości i smutki, nasze szczęścia i nasze oczekiwania są tylko w tym małym wszechświecie; wszystkie nasze postępy i dygresje mieszczą się w jego małym zasięgu. Widzicie więc jak dziecinnym jest oczekiwanie kontynuacji tego wszechświata — kreacji naszych umysłów — i oczekiwanie pójścia do nieba, co przecież musi oznaczać jedynie powtórkę tego świata, który znamy. Od razu widzicie, że jest niemożliwym i dziecinnym pragnieniem, aby całość nieskończonej egzystencji dostosować się miała do ograniczonej i uwarunkowanej egzystencji, którą znamy. Kiedy człowiek mówi, że będzie miał wciąż i na nowo to samo, czego teraz nienawidzi, albo, jak to czasem ujmę, kiedy prosi o wygodną religię, możesz wiedzieć, że stał się tak zdegenerowany, że nie może myśleć o niczym wyższym ponad to, czym jest teraz; jest tylko swoim małym obecnym otoczeniem i niczym więcej. Zapomniał o swojej nieskończonej naturze i cała jego idea ogranicza się do tych małych radości, smutków i chwilowych zazdrości serca. Myśli, że ta skończona rzecz jest nieskończona; i co więcej nie pozwoli odejść tej głupocie. Desperacko trzyma się tego Trisznā – pragnienia życia, które buddyści nazywają Tanhā i Tissā. Mogą istnieć miliony rodzajów szczęścia, i istot, i praw, i postępu, i przyczyn, wszystkich działających poza tym małym wszechświatem jaki znamy; a przecież całość tego obejmuje tylko jedną część naszej nieskończonej natury.

Aby osiągnąć wolność, musimy wyjść poza ograniczenia tego wszechświata; nie można jej znaleźć tutaj. Doskonała równowaga, czyli to, co Chrześcijanie nazywają pokojem, który przekracza wszelkie zrozumienie, nie może być zapewniona ani w tym wszechświecie, ani w niebie, ani w żadnym innym miejscu, do którego docierają nasze myśli i umysły, gdzie mogą odczuwać zmysły lub które wyobraźnia może sobie wyobrazić. Żadne takie miejsce nie może dać nam tej wolności, ponieważ wszystkie takie miejsca znajdowałyby się w naszym wszechświecie, który jest ograniczony przestrzenią, czasem i przyczynowością. Mogą istnieć miejsca bardziej eteryczne niż nasza ziemia, gdzie przyjemności mogą być ostrzejsze, ale nawet te miejsca muszą znajdować się we wszechświecie, a zatem są w niewoli prawa; więc musimy wyjść dalej, a prawdziwa religia zaczyna się tam, gdzie kończy się ten mały wszechświat. Te małe radości i smutki i wiedza rzeczy kończą się tam, a zaczyna się rzeczywistość. Dopóki nie porzucimy pragnienia życia, silnego przywiązania do naszej przemijającej, uwarunkowanej egzystencji, nie mamy nadziei na dostrzeżenie choćby przebłysku tej nieskończonej wolności poza nią. Jest więc zrozumiałe, że jest tylko jeden sposób na osiągnięcie tej wolności, która jest celem wszystkich najszlachetniejszych aspiracji ludzkości, a jest nią porzucenie tego małego życia, porzucenie tego małego wszechświata, porzucenie tej ziemi, porzucenie nieba, porzucenie ciała, porzucenie umysłu, porzucenie wszystkiego, co jest ograniczone i uwarunkowane. Jeśli porzucimy nasze przywiązanie do tego małego wszechświata zmysłów lub umysłu, natychmiast staniemy się wolni. Jedynym sposobem wyjścia z niewoli jest przekroczenie ograniczeń prawa, przekroczenie przyczynowości.

Ale najtrudniej jest porzucić lgnięcie do tego wszechświata; niewielu kiedykolwiek to osiąga. Według naszych ksiąg można to zrobić na dwa sposoby. Jeden nazywa się „Neti, Neti” (nie to, nie to), drugi nazywa się „Iti” (to); pierwsza jest drogą negatywną, a druga pozytywną. Droga negatywna jest najtrudniejsza. Jest to możliwe tylko dla ludzi o najwyższych, wyjątkowych umysłach i gigantycznej woli, którzy po prostu wstają i mówią: „Nie, nie chcę tego”, a umysł i ciało są posłuszne ich woli i odnoszą sukces. Ale tacy ludzie są bardzo rzadcy. Zdecydowana większość ludzkości wybiera pozytywną drogę, drogę przez świat, wykorzystując wszystkie więzy, aby te same więzy złamać. To także rodzaj poddania się; tylko robi się to powoli i stopniowo, poznając rzeczy, ciesząc się nimi i zdobywając w ten sposób doświadczenie oraz poznając naturę rzeczy, aż w końcu umysł pozwoli im wszystkim odejść i uwolni się od przywiązań. Pierwszym sposobem na uzyskanie braku przywiązania jest rozumowanie, a drugim sposobem jest praca i doświadczenie. Pierwsza to ścieżka Dźńana-Jogi, charakteryzująca się odmową wykonywania jakiejkolwiek pracy; druga to Karma-Joga, w której nie ma zaprzestania pracy. Każdy musi pracować we wszechświecie. Tylko ci, którzy są doskonale zadowoleni z Jaźni, których pragnienia nie wykraczają poza Jaźń, których umysł nigdy nie odbiega od Jaźni, dla których Jaźń jest wszystkim we wszystkim, tylko ci nie pracują. Reszta musi pracować. Nurt płynący w dół z własnej natury wpada do zagłębienia i tworzy wir, a po przepłynięciu trochę w tym wirze wypływa ponownie w postaci swobodnego prądu, aby płynąć niepowstrzymanie. Życie każdego człowieka jest jak ten nurt. Wpada w wir, wplątuje się w ten świat przestrzeni, czasu i przyczyn, wiruje trochę, wołając: „mój ojciec, mój brat, moje imię, moja sława” i tak dalej, aż w końcu wyłania się z niego i odzyskuje pierwotną wolność. Cały wszechświat tak robi. Czy zdajemy sobie z tego sprawę, czy nie, czy jesteśmy tego świadomi czy nieświadomi, wszyscy pracujemy, aby wydostać się ze snu świata. Doświadczenie człowieka w świecie ma umożliwić mu wydostanie się z jego wiru.

Czym jest karma-joga? Znajomość tajemnicy pracy. Widzimy, że cały wszechświat działa/pracuje. Po co? Dla zbawienia, dla wolności; od atomu do najwyższej istoty, pracując dla jednego celu, wolności dla umysłu, dla ciała, dla ducha. Wszystkie rzeczy zawsze próbują uzyskać wolność, uciec od niewoli. Słońce, księżyc, ziemia, planety, wszyscy próbują uciec z niewoli. Siły odśrodkowe i dośrodkowe natury są rzeczywiście typowe dla naszego wszechświata. Zamiast poniewierać się po tym wszechświecie i po długim zwlekaniu i miotaniu się, poznawaniu rzeczy takimi, jakie są, uczymy się od Karma-Jogi tajemnicy pracy, metody pracy, organizującej mocy pracy. Ogromna masa energii może zostać zużyta na próżno, jeśli nie wiemy, jak ją wykorzystać. Karma-Joga czyni z pracy naukę; uczysz się przez to, jak najlepiej wykorzystać wszystkie działania tego świata. Praca jest nieunikniona, tak musi być; ale powinniśmy pracować dla najwyższego celu. Karma-Joga każe nam przyznać, że ten świat jest światem pięciu minut, że jest czymś, przez co musimy przejść; i że wolność nie jest tutaj, ale można ją znaleźć tylko poza tym światem. Aby znaleźć wyjście z więzów świata, musimy przejść przez nie powoli i pewnie. Być może są tacy wyjątkowi ludzie, o których właśnie mówiłem, tacy, którzy potrafią stanąć z boku i porzucić świat, tak jak wąż zrzuca skórę i staje z boku i patrzy na nią. Nie ma wątpliwości, że są to wyjątkowe istoty; ale reszta ludzkości musi iść powoli przez świat pracy. Karma-Joga pokazuje proces, tajemnicę i metodę robienia tego z największą korzyścią.

Co ona mówi? „Pracuj nieustannie, ale porzuć wszelkie przywiązanie do pracy”. Nie identyfikuj się z niczym. Uwolnij swój umysł. Wszystko to, co widzicie, cierpienia i nieszczęścia, to tylko konieczne warunki tego świata; ubóstwo, bogactwo i szczęście są tylko chwilowe; w ogóle nie należą do naszej prawdziwej natury. Nasza natura jest daleko poza nieszczęściem i szczęściem, poza wszelkimi przedmiotami zmysłów, poza wyobraźnią; a jednak musimy cały czas pracować. „Nieszczęście bierze się z przywiązania, a nie z pracy”. Gdy tylko identyfikujemy się z pracą, którą wykonujemy, czujemy się nieszczęśliwi; ale jeśli się z nią nie utożsamiamy, nie odczuwamy tej nędzy. Jeśli spali się piękny obraz należący do kogoś innego, człowiek na ogół nie staje się nieszczęśliwy; ale kiedy jego własny obraz zostaje spalony, jakże nieszczęśliwy się czuje! Dlaczego? Oba były pięknymi obrazami, być może kopiami tego samego oryginału; ale w jednym przypadku odczuwa się o wiele więcej nieszczęścia niż w drugim. Dzieje się tak dlatego, że w jednym przypadku utożsamia się z obrazem, a w drugim nie. To „ja i moje” powoduje całe nieszczęście. Wraz z poczuciem posiadania przychodzi samolubstwo, a samolubstwo przynosi nieszczęście. Każdy akt samolubstwa lub myśl o samolubstwie przywiązuje nas do czegoś i natychmiast stajemy się niewolnikami. Każda fala w ćitta, która mówi „ja i moje”, natychmiast zakuwa nas w łańcuch i czyni z nas niewolników; a im więcej mówimy „ja i moje”, tym bardziej rośnie niewolnictwo, tym bardziej wzrasta nędza. Dlatego Karma-Joga każe nam cieszyć się pięknem wszystkich obrazów świata, ale nie utożsamiać się z żadnym z nich. Nigdy nie mów „moje”. Ilekroć mówimy, że coś jest „moje”, nieszczęście nadejdzie natychmiast. Nawet nie mów w myślach „moje dziecko”. Miej dziecko, ale nie mów „moje”. Jeśli to zrobisz, nadejdzie nieszczęście. Nie mów „mój dom”, nie mów „moje ciało”. Cała trudność polega na tym. Ciało nie jest ani twoje, ani moje, ani nikogo innego. Te ciała przychodzą i odchodzą zgodnie z prawami natury, ale my jesteśmy wolni, stojąc jako świadek. To ciało nie jest bardziej wolne niż obraz czy ściana. Dlaczego tak bardzo przywiązujemy się do ciała? Jak ktoś maluje obraz, robi to i przechodzi dalej. Nie wypuszczaj tej macki egoizmu, „Muszę to posiąść.” Gdy tylko zostanie ona wypuszczona, rozpocznie się nieszczęście.

Tak więc Karma-Joga mówi: najpierw zniszcz skłonność do projekcji tej macki egoizmu, a kiedy będziesz miał moc jej powstrzymania, powstrzymaj ją i nie pozwól umysłowi wejść na ścieżki egoizmu. Potem możesz wyjść w świat i pracować tyle, ile możesz. Wmieszaj się wszędzie, idź tam, gdzie chcesz; nigdy nie zostaniesz skażony złem. W wodzie jest liść lotosu; woda nie może go dotknąć i przylec do niego; tak będziesz na świecie. Nazywa się to „Wairāgja”, beznamiętnością lub brakiem przywiązania. Wydaje mi się, że powiedziałem wam, że bez braku przywiązania nie może istnieć żaden rodzaj Jogi. Brak przywiązania jest podstawą wszelkiej Jogi. Człowiek, który porzuca mieszkanie w domach, noszenie eleganckich ubrań i dobre jedzenie i udaje się na pustynię, może być osobą najbardziej przywiązaną. Jego jedyna własność, jego własne ciało, może stać się dla niego wszystkim; a kiedy będzie żył, będzie po prostu walczył o swoje ciało. Brak przywiązania nie oznacza niczego, co możemy zrobić w stosunku do naszego zewnętrznego ciała, wszystko jest w umyśle. Wiążące ogniwo „ja i moje” jest w umyśle. Jeśli nie mamy tego połączenia z ciałem i rzeczami zmysłów, nie jesteśmy przywiązani, gdziekolwiek i czymkolwiek jesteśmy. Człowiek może siedzieć na tronie i być całkowicie nieprzywiązany; inny mężczyzna może być w łachmanach i nadal bardzo przywiązany. Najpierw musimy osiągnąć ten stan braku przywiązania, a następnie pracować bez przerwy. Karma-Joga daje nam metodę, która pomoże nam porzucić wszelkie przywiązania, chociaż jest to rzeczywiście bardzo trudne.

Oto dwa sposoby porzucenia wszelkiego przywiązania. Jeden jest dla tych, którzy nie wierzą w Boga ani w jakąkolwiek pomoc z zewnątrz. Są pozostawieni samym sobie; muszą po prostu pracować z własnej woli, z mocą swojego umysłu i rozróżniania, mówiąc: „Muszę być nieprzywiązany”. Dla tych, którzy wierzą w Boga, istnieje inna droga, która jest znacznie mniej trudna. Oddają owoce pracy Panu; działają i nigdy nie są przywiązani do wyników. Cokolwiek widzą, czują, słyszą lub robią, jest to dla Niego. Za jakąkolwiek dobrą pracę, jaką możemy wykonać, nie żądajmy żadnej pochwały ani korzyści. Należy ona do Boga; oddawaj Mu owoce. Stańmy z boku i pomyślmy, że jesteśmy tylko sługami posłusznymi Panu, naszemu Mistrzowi, i że każdy impuls do działania pochodzi od Niego w każdej chwili. Cokolwiek czcisz, cokolwiek postrzegasz, cokolwiek robisz, oddaj Mu wszystko i odpocznij. Bądźmy w pokoju, doskonałym pokoju sami ze sobą i oddajmy całe nasze ciało, umysł i wszystko jako wieczną ofiarę dla Pana. Zamiast ofiary polegającej na wrzucaniu oblacji do ognia, dzień i noc spełniajcie tę jedną wielką ofiarę — ofiarę z waszej małej jaźni. „W poszukiwaniu bogactwa na tym świecie, Ty jesteś jedynym bogactwem, jakie znalazłem; poświęcam się Tobie. W poszukiwaniu kogoś do kochania, jesteś jedynym ukochanym, którego znalazłem; poświęcam się Tobie”. Powtarzajmy to dniem i nocą i mówmy: „Nic dla mnie; nieważne, czy rzecz jest dobra, zła czy obojętna; nie dbam o to; poświęcam wszystko Tobie”. Dzień i noc wyrzekajmy się naszego pozornego ja, aż stanie się to naszym nawykiem, dopóki nie dostanie się do krwi, nerwów i mózgu, a całe ciało będzie w każdej chwili posłuszne tej idei wyrzeczenia się siebie. Idź wtedy w sam środek pola bitwy, z hukiem dział i zgiełkiem wojny, a będziesz wolny i spokojny.

Karma-Joga uczy nas, że zwykła idea obowiązku jest na niższym poziomie; niemniej jednak każdy z nas musi wypełnić swój obowiązek. Widzimy jednak, że to szczególne poczucie obowiązku jest bardzo często wielką przyczyną nieszczęścia. Obowiązek staje się u nas chorobą; ciągnie nas zawsze do przodu. Łapie nas i sprawia, że całe nasze życie jest nieszczęśliwe. To zmora ludzkiego życia. Ten obowiązek, ta idea obowiązku to południowe letnie słońce, które pali najgłębszą duszę ludzkości. Spójrz na tych biednych niewolników obowiązku! Obowiązek nie pozostawia im czasu na modlitwę ani na kąpiel. Zawsze spoczywa na nich obowiązek. Wychodzą i pracują. Obowiązek na nich spoczywa! Wracają do domu i myślą o pracy na następny dzień. Obowiązek na nich spoczywa! To życie niewolnika, w końcu padającego na ulicę i umierającego w zaprzęgu jak koń. Jest to obowiązek w takim rozumieniu. Jedynym prawdziwym obowiązkiem jest uwolnienie się od przywiązań i praca jako wolne istoty, porzucenie wszelkiej pracy dla Boga. Wszystkie nasze obowiązki należą do Niego. Błogosławieni jesteśmy, że otrzymujemy tu rozkaz. Służymy naszemu czasowi; czy zrobimy to źle, czy dobrze, kto wie? Jeśli zrobimy to dobrze, nie dostaniemy owoców. Jeśli zrobimy to źle, nie otrzymamy również opieki. Odpoczywaj, bądź wolny i pracuj. Ten rodzaj wolności jest bardzo trudny do osiągnięcia. Jakże łatwo jest zinterpretować niewolnictwo jako obowiązek — chorobliwe przywiązanie ciała do ciała jako obowiązek! Ludzie wychodzą w świat i walczą i walczą o pieniądze lub o jakąkolwiek inną rzecz, do której się przywiązują. Zapytaj ich, dlaczego to robią. Mówią: „To obowiązek”. To absurdalna żądza złota i zysku, którą próbują przykryć kilkoma kwiatami.

Czym więc w końcu jest obowiązek? Tak naprawdę jest to impuls ciała, naszego przywiązania; a kiedy przywiązanie zostało ustanowione, nazywamy to obowiązkiem. Na przykład w krajach, w których nie ma małżeństwa, nie ma obowiązków między mężem i żoną; kiedy przychodzi małżeństwo, mąż i żona żyją razem z powodu przywiązania; i ten rodzaj wspólnego życia ustala się po pokoleniach; a kiedy zostaje to ustalone, staje się obowiązkiem. Jest to, że tak powiem, rodzaj choroby przewlekłej. Kiedy jest ostry, nazywamy to chorobą; kiedy jest chroniczny, nazywamy to naturą. To jest choroba. Kiedy więc przywiązanie staje się chroniczne, ochrzcimy je wysoko brzmiącym imieniem obowiązku. Zasypaliśmy go kwiatami, zabrzmiały trąby, recytowano nad nim święte teksty, a potem cały świat walczył, a ludzie gorliwie okradali się nawzajem ze względu na ten obowiązek. Obowiązek jest dobry o tyle, o ile hamuje brutalność. Dla najniższych rodzajów ludzi, którzy nie mogą mieć żadnego innego ideału, jest to coś dobrego; ale ci, którzy chcą być Karma-Joginami, muszą odrzucić tę ideę obowiązku za burtę. Nie ma obowiązku dla ciebie i dla mnie. Cokolwiek masz do dania światu, dawaj wszelkimi sposobami, ale nie jako obowiązek. Nie myśl o tym. Nie zmuszaj się. Dlaczego miałbyś być zmuszany? Wszystko, co robisz pod przymusem, służy budowaniu przywiązania. Dlaczego miałbyś mieć jakiś obowiązek? Oddaj wszystko Bogu. W tym ogromnym piecu ognistym, gdzie ogień obowiązku pali wszystkich, wypij ten kielich nektaru i bądź szczęśliwy. Wszyscy po prostu wykonujmy Jego wolę i nie miejmy nic wspólnego z nagrodami i karami. Jeśli chcesz nagrody, musisz też otrzymać karę; jedynym sposobem na uniknięcie kary jest rezygnacja z nagrody. Jedynym sposobem na wyjście z nieszczęścia jest porzucenie idei szczęścia, ponieważ te dwie rzeczy są ze sobą powiązane. Z jednej strony szczęście, z drugiej nieszczęście. Po jednej stronie jest życie, po drugiej śmierć. Jedynym sposobem na wyjście poza śmierć jest porzucenie miłości do życia. Życie i śmierć to ta sama rzecz, na którą patrzy się z różnych punktów widzenia. Tak więc idea szczęścia bez nieszczęścia lub życia bez śmierci jest bardzo dobra dla uczniów i dzieci; ale myśliciel widzi, że to wszystko jest sprzecznością samą w sobie i rezygnuje z obu. Nie szukaj pochwał ani nagród za cokolwiek, co robisz. Ledwie wykonamy dobry uczynek, zaczynamy pragnąć za niego pochwały. Jak tylko przekażemy pieniądze jakiejś organizacji charytatywnej, już chcemy zobaczyć nasze nazwiska w gazetach. Skutkiem takich pragnień musi być nieszczęście. Najwięksi ludzie na świecie odeszli nieznani. Buddowie i Chrystusowie, których znamy, są bohaterami drugorzędnymi w porównaniu z największymi ludźmi, o których świat nic nie wie. Setki tych nieznanych bohaterów żyło w każdym kraju, pracując po cichu. Po cichu żyją i po cichu odchodzą; z czasem ich myśli znajdują wyraz w Buddach lub Chrystusach i to właśnie ci ostatni stają się nam znani. Najwyżsi ludzie nie dążą do zdobycia imienia ani sławy dzięki swojej wiedzy. Zostawiają swoje idee światu; nie wysuwają żadnych roszczeń dla siebie i nie zakładają żadnych szkół ani systemów w swoim imieniu. Cała ich natura wzdraga się przed czymś takim. Są to czyści Sāttwikowie, którzy nigdy nie mogą wywołać żadnego poruszenia, a jedynie rozpływają się w miłości. Widziałem jednego takiego Jogina, który mieszka w jaskini w Indiach. Jest jednym z najwspanialszych ludzi, jakich kiedykolwiek widziałem. Tak całkowicie utracił poczucie własnej indywidualności, że można powiedzieć, że człowiek w nim całkowicie zniknął, pozostawiając jedynie wszechogarniające poczucie boskości. Jeśli zwierzę ugryzie go w jedno ramię, jest gotowe podać mu również drugie ramię i powiedzieć, że taka jest wola Pana. Wszystko, co do niego przychodzi, pochodzi od Pana. Nie pokazuje się ludziom, a jednak jest magazynem miłości i prawdziwych, słodkich idei.

Następni w kolejności są ludzie o większej ilości Radźas, czyli aktywności, o wojowniczej naturze, którzy przejmują idee doskonałych i głoszą je światu. Ludzie najwyższego rodzaju po cichu zbierają prawdziwe i szlachetne idee, a inni — Buddowie i Chrystusowie — chodzą z miejsca na miejsce, głosząc je i pracując dla nich. W życiu Buddha Gautama zauważamy, że nieustannie mówi, że jest dwudziestym piątym Buddą. Dwudziestu czterech przed nim jest nieznanych historii, chociaż Buddha znany historii musiał budować na fundamentach przez nich położonych. Najwyżsi ludzie są spokojni, cisi i nieznani. To ludzie, którzy naprawdę znają potęgę myśli; są pewni, że nawet jeśli pójdą do jaskini, zamkną drzwi i po prostu pomyślą pięć prawdziwych myśli, a potem umrą, te pięć ich myśli będzie żyło przez wieczność. Rzeczywiście, takie myśli będą przenikać przez góry, przekraczać oceany i podróżować po świecie. Wejdą głęboko w ludzkie serca i umysły i wzbudzą mężczyzn i kobiety, którzy dadzą im praktyczny wyraz w działaniach ludzkiego życia. Ci ludzie Sattwikowie są zbyt blisko Pana, aby być aktywni i walczyć, pracować, zmagać się, nauczać i czynić dobro, jak mówią, tu na ziemi dla ludzkości. Aktywni robotnicy, jakkolwiek dobrzy, mają jeszcze w sobie resztki ignorancji. Kiedy w naszej naturze pozostało jeszcze trochę nieczystości, wtedy sami możemy działać. W naturze pracy leży zwykle motywacja i przywiązanie. W obecności zawsze aktywnej Opatrzności, która zauważa nawet upadek wróbla, jak człowiek może przywiązywać jakąkolwiek wagę do własnej pracy? Czy nie będzie to bluźnierstwem, gdy wiemy, że On troszczy się o najdrobniejsze rzeczy na świecie? Musimy tylko stanąć przed Nim w bojaźni i czci, mówiąc: „Bądź wola Twoja”. Najwyżsi ludzie nie mogą pracować, ponieważ nie ma w nich przywiązania. Dla tych, których cała dusza jest w Jaźni, dla tych, których pragnienia są ograniczone w Jaźni, którzy na zawsze związali się z Jaźnią, dla nich nie ma pracy. Tacy są zaprawdę najwyżsi z rodzaju ludzkiego; ale oprócz nich wszyscy muszą pracować. Pracując w ten sposób, nigdy nie powinniśmy myśleć, że możemy pomóc nawet w najmniejszej rzeczy na tym wszechświecie. Nie możemy. W tym gimnazjum świata pomagamy tylko sobie. To jest właściwe podejście do pracy. Jeśli pracujemy w ten sposób, jeśli zawsze pamiętamy, że nasza obecna możliwość pracy w ten sposób jest przywilejem, który został nam dany, nigdy nie będziemy do niczego przywiązani. Miliony takich jak ty i ja uważają, że jesteśmy wspaniałymi ludźmi na świecie; ale wszyscy umieramy i w ciągu pięciu minut świat o nas zapomina. Ale życie Boga jest nieskończone. „Kto może przeżyć chwilę, odetchnąć chwilą, jeśli ten wszechmocny tego nie chce?” On jest zawsze aktywną Opatrznością. Wszelka moc jest Jego i pod Jego rozkazami. Dzięki Jego rozkazowi wieją wiatry, słońce świeci, ziemia żyje, a śmierć kroczy po ziemi. On jest wszystkim we wszystkim; On jest wszystkim i we wszystkim. Możemy tylko Go czcić. Porzuć wszystkie owoce pracy; czyń dobro dla niego samego; tylko wtedy przyjdzie doskonały brak przywiązania. Więzy serca zostaną w ten sposób zerwane i będziemy zbierać doskonałą wolność. Ta wolność jest rzeczywiście celem Karma-Jogi.

Ostatnio edytowany przez Mariici (2023-04-24 23:01:47)

Radźa-Joga

Przedmowa
Rozdział I – Wprowadzenie
Rozdział II – Pierwsze Kroki
Rozdział III – Prana
Rozdział IV – Prana Psychiczna
Rozdział V – Kontrola Psychicznej Prany
Rozdział VI – Pratjahara i Dharana
Rozdział VII – Dhjana i Samadhi
Rozdział VIII – Radźa–Joga w Skrócie


Aforyzmy Jogi Patańdźali

Wstęp
Rozdział I – Koncentracja: Jej Duchowe Zastosowania
Rozdział II – Koncentracja: Jej Praktyka
Rozdział III – Moce
Rozdział IV – Niezależność
Załącznik – Odniesienia Do Jogi

Przedmowa


Od zarania dziejów odnotowano różne niezwykłe zjawiska, które miały miejsce wśród ludzi. Świadkowie nie chcą w dzisiejszych czasach zaświadczyć o fakcie takich wydarzeń, nawet w społeczeństwach żyjących w pełnym blasku współczesnej nauki. Ogromna masa takich dowodów jest niewiarygodna, ponieważ pochodzą one od ignorantów, ludzi przesądnych lub oszustów. W wielu przypadkach tak zwane cuda są imitacjami. Ale co naśladują? Wyrzucanie czegokolwiek za burtę bez odpowiedniego zbadania nie jest oznaką szczerego i naukowego umysłu. Powierzchowni naukowcy, niezdolni do wyjaśnienia różnych niezwykłych zjawisk mentalnych, starają się ignorować samo ich istnienie. Dlatego są bardziej winni niż ci, którzy myślą, że na ich modlitwy odpowiada istota lub istoty ponad chmurami, lub niż ci, którzy wierzą, że ich prośby sprawią, że takie istoty zmienią bieg wszechświata. Ci drudzy mają wymówkę ignorancji lub przynajmniej wadliwego systemu edukacji, który nauczył ich polegania na takich istotach, uzależnienia, które stało się częścią ich zdegenerowanej natury. Ci pierwsi nie mają takiej wymówki.

Przez tysiące lat studiowano, badano i uogólniano takie zjawiska, analizowano całą podstawę zdolności religijnych człowieka, a praktycznym rezultatem jest nauka Radźa-Jogi. Radża-Joga nie zaprzecza istnieniu faktów trudnych do wyjaśnienia, jak w niewybaczalny sposób robią to niektórzy współcześni naukowcy; z drugiej strony delikatnie, ale bez żadnych wątpliwości mówi ludziom zabobonnym, że cuda, odpowiedzi na modlitwy i moce wiary, choć prawdziwe jako fakty, nie mogą zostać zrozumiane przez zabobonne wyjaśnienie przypisujące ich istnienie istocie lub istotom ponad chmurami. Oświadcza, że każdy człowiek jest tylko kanałem prowadzącym do nieskończonego oceanu wiedzy i mocy, który kryje się za ludzkością. Uczy, że pragnienia i potrzeby są w człowieku, że siła ich spełnienia jest również w człowieku; i że gdziekolwiek i kiedykolwiek pragnienie, potrzeba, modlitwa zostały spełnione, to z tego nieskończonego magazynu pochodziło zaopatrzenie, a nie od jakiejkolwiek nadprzyrodzonej istoty. Idea istot nadprzyrodzonych może do pewnego stopnia rozbudzać w człowieku siłę działania, ale przynosi też duchowy upadek. Przynosi zależność; przynosi strach; przynosi przesądy. Przeradza się w okropną wiarę w naturalną słabość człowieka. Nie ma rzeczy nadprzyrodzonych, mówi Jogin, ale w naturze są zgrubne przejawienia i subtelne przejawienia. Subtelne są przyczyny, zgrubne są skutki. Zgrubne można łatwo dostrzec zmysłami; nie jest tak z subtelnymi. Praktyka Radźa-Jogi doprowadzi do nabycia bardziej subtelnych percepcji.

Wszystkie ortodoksyjne systemy filozofii indyjskiej mają jeden cel: wyzwolenie duszy poprzez doskonałość. Metodą jest Joga. Słowo Joga obejmuje ogromny obszar, ale zarówno Szkoła Sankhji, jak i Szkoła Wedanty wskazują na Jogę w takiej czy innej formie.

Tematem niniejszej książki jest forma Jogi znana jako Radźa-Joga. Aforyzmy Patańdźali są najwyższym autorytetem w Radźa-Jodze i tworzą jej podręcznik. Inni filozofowie, choć czasami różnili się od Patańdźali w pewnych kwestiach filozoficznych, z reguły zgadzali się z jego metodą praktyki. Pierwsza część tej książki składa się z kilku wykładów na zajęcia prowadzone przez obecnego autora w Nowym Jorku. Druga część jest raczej swobodnym tłumaczeniem aforyzmów (sutr) Patańdźali, z bieżącym komentarzem. Dołożono wszelkich starań, aby w miarę możliwości unikać szczegółów technicznych i zachować swobodny i prosty styl konwersacji. W pierwszej części podane są pewne proste i konkretne wskazówki dla ucznia, który chce praktykować, ale wszystkim szczególnie i poważnie przypomina się, że Jogi, z nielicznymi wyjątkami, można się bezpiecznie nauczyć jedynie poprzez bezpośredni kontakt z nauczycielem. Jeśli rozmowy te rozbudzą chęć uzyskania dalszych informacji na dany temat, nauczyciela nie zabraknie.

System Patańdźali oparty jest na systemie Sankhjów, a różnic jest bardzo niewiele. Dwie najważniejsze różnice są takie, że po pierwsze Patańdźali uznaje Osobowego Boga w postaci pierwszego nauczyciela podczas gdy jedynym Bogiem uznawanym przez Sankhjów jest istota niemal doskonała, tymczasowo kierująca cyklem stworzenia. Po drugie, Jogini uważają, że umysł jest jednakowo wszechprzenikający z duszą, czyli Puruszą, a Sankhjowie nie.


– Autor.

________________________________________
Każda dusza jest potencjalnie boska.
Celem jest zamanifestowanie tej Boskości wewnątrz poprzez kontrolowanie natury, zewnętrznej i wewnętrznej.
Rób to albo przez pracę, albo poprzez wielbienie, albo kontrolę psychiczną, albo filozofię – przez jedną lub więcej, albo przez wszystkie z nich – i bądź wolny.
To jest cała religia. Doktryny, dogmaty, rytuały, księgi, świątynie czy formy są jedynie drugorzędnymi szczegółami.

Ostatnio edytowany przez Mariici (2023-04-25 23:58:47)

Rozdział II – Pierwsze kroki


Rādźa-Joga dzieli się na osiem stopni. Pierwsza to Jama — nie zabijanie, prawdomówność, niekradzenie, wstrzemięźliwość i nieotrzymywanie żadnych prezentów. Następna jest Nijama — czystość, zadowolenie, wyrzeczenie, studiowanie i samopoddanie się Bogu. Potem przychodzi Āsana, czyli postawa; Prānājāma lub kontrola nad Praną; Pratjāhāra, czyli powściągliwość zmysłów od ich przedmiotów; Dhāranā, czyli skupienie umysłu na punkcie; Dhjāna, czyli medytacja; i Samādhi, czyli nadświadomość. Jak widzimy, Jama i Nijama są ćwiczeniami moralnymi; bez nich jako podstawy żadna praktyka Jogi nie powiedzie się. Kiedy te dwa się ugruntują, Jogin zacznie dostrzegać owoce swojej praktyki; bez nich praktyka nigdy nie wyda owoców. Joginowi nie wolno myśleć o zranieniu kogokolwiek myślą, słowem lub czynem. Miłosierdzie nie powinno być tylko dla ludzi, ale powinno wyjść dalej i objąć cały świat.

Następnym krokiem jest Āsana, postawa. Serię ćwiczeń fizycznych i umysłowych należy wykonywać każdego dnia, aż do osiągnięcia pewnych wyższych stanów. Dlatego jest całkiem konieczne, abyśmy znaleźli postawę, w której możemy pozostać długo. Należy wybrać tę postawę, która jest dla człowieka najłatwiejsza. Dla myślenia, pewna postawa może być bardzo łatwa dla jednego człowieka, podczas gdy dla innego może być bardzo trudna. Później przekonamy się, że podczas studiowania tych psychologicznych spraw w ciele zachodzi duża aktywność. Prądy nerwowe będą musiały zostać przemieszczone i mieć nowy kanał. Rozpoczną się nowe rodzaje wibracji, cała konstytucja zostanie niejako przebudowana. Ale główna część ćwiczenia będzie przebiegać wzdłuż kręgosłupa, tak więc jedyną rzeczą konieczną do utrzymania postawy jest trzymanie kręgosłupa swobodnie, siedzenie wyprostowane, trzymanie trzech części — klatki piersiowej, szyi i głowy — w linii prostej. Niech cały ciężar ciała będzie wspierany przez żebra, a wtedy uzyskasz łatwą, naturalną postawę z wyprostowanym kręgosłupem. Z łatwością zauważysz, że nie możesz myśleć bardzo wzniośle z wciągniętą klatką piersiową. Ta część Jogi jest trochę podobna do Hatha-Jogi, która zajmuje się wyłącznie ciałem fizycznym, a jej celem jest uczynienie go bardzo silnym. Nie mamy tu z tym nic wspólnego, bo praktyki są bardzo trudne i nie da się ich nauczyć w jeden dzień, a poza tym nie prowadzą do wielkiego wzrostu duchowego. Wiele z tych praktyk można znaleźć u Delsarte i innych nauczycieli, takich jak ustawianie ciała w różnych pozycjach, ale cel w nich jest fizyczny, a nie psychologiczny. W ciele nie ma ani jednego mięśnia, nad którym człowiek nie mógłby uzyskać doskonałej kontroli. Serce można zmusić do zatrzymania się lub pracy na jego rozkaz i każdą częścią organizmu można kontrolować w podobny sposób.

Rezultatem tej gałęzi Jogi jest zapewnienie ludziom długiego życia; zdrowie jest główną ideą, jedynym celem Hatha-Jogina. Jest zdeterminowany, by nie zachorować i nigdy tego nie robi. Żyje długo; sto lat to dla niego nic; jest całkiem młody i świeży, gdy ma 150 lat, bez ani jednego siwego włosa. Ale to wszystko. Drzewo figowe żyje czasami 5000 lat, ale jest to drzewo figowe i nic więcej. Tak więc, jeśli człowiek żyje długo, jest tylko zdrowym zwierzęciem. Jedna lub dwie zwykłe lekcje Hatha-Joginów są bardzo przydatne. Na przykład niektórzy z was uznają, że na ból głowy dobrze jest pić zimną wodę przez nos zaraz po przebudzeniu; przez cały dzień twój mózg będzie miły i chłodny i nigdy się nie przeziębisz. Jest to bardzo łatwe do zrobienia; włóż nos do wody, wciągnij ją przez nozdrza i przepompuj do gardła.

Po nauczeniu się stabilnego, wyprostowanego siedzenia należy wykonać, zgodnie z niektórymi szkołami, praktykę zwaną oczyszczaniem nerwów. Część ta została odrzucona przez niektórych jako nienależąca do Radźa-Jogi, ale ponieważ doradza ją tak wielki autorytet, jak komentator Śankarāćārja, myślę, że należy o niej wspomnieć i zacytuję jego własne wskazówki z jego komentarza do Śwetāśwatara Upaniszada: „Umysł, którego nieczystości zostały oczyszczone przez Pranajamę, utwierdza się w Brahmanie; dlatego ogłasza się Pranajamę. Najpierw należy oczyścić nerwy, potem przychodzi moc praktykowania Pranajamy. Zatkanie prawego nozdrza kciukiem, przez lewe nozdrze napełnij powietrze zgodnie z pojemnością, następnie bez przerwy wypuszczaj powietrze prawym nozdrzem, zamykając lewe. Ponownie wdychając prawe nozdrze, wyrzuć lewe nozdrze zgodnie z pojemnością, ćwicząc to trzy lub pięć razy dziennie, przed świtem, w południe, wieczorem i o północy, po piętnastu dniach lub miesiącu osiąga się czystość nerwów; wtedy zaczyna się Pranajama”.

Praktyka jest absolutnie konieczna. Możesz siedzieć i słuchać mnie godzinami każdego dnia, ale jeśli nie będziesz praktykował, nie zrobisz ani kroku dalej. Wszystko zależy od praktyki. Nigdy nie zrozumiemy tych rzeczy, dopóki ich nie doświadczymy. Będziemy musieli sami je zobaczyć i poczuć. Samo słuchanie wyjaśnień i teorii nie wystarczy. Istnieje kilka przeszkód w praktyce. Pierwszą przeszkodą jest niezdrowe ciało: jeśli ciało nie jest w dobrym stanie, praktyka będzie blokowana. Dlatego musimy utrzymywać ciało w dobrym zdrowiu; musimy uważać na to, co jemy i pijemy oraz co robimy. Zawsze używaj wysiłku umysłowego, który zwykle nazywa się „chrześcijańską nauką”, aby utrzymać silne ciało. To wszystko — nic więcej o ciele. Nie wolno nam zapominać, że zdrowie jest tylko środkiem do celu. Gdyby zdrowie było końcem, bylibyśmy jak zwierzęta; zwierzęta rzadko stają się niezdrowe.

Drugą przeszkodą jest wątpliwość; zawsze wątpimy w rzeczy, których nie widzimy. Człowiek nie może żyć słowami, jakkolwiek by nie próbował. Tak więc przychodzi do nas wątpliwość, czy w tych rzeczach jest prawda, czy nie; nawet najlepsi z nas będą czasami wątpić: Z praktyką, w ciągu kilku dni, pojawi się mały przebłysk, wystarczający, by dodać otuchy i nadziei. Jak mówi pewien komentator filozofii Jogi: „Kiedy uzyska się jeden dowód, jakkolwiek by to był niewielki, da nam to wiarę w całe nauczanie Jogi”. Na przykład, po pierwszych kilku miesiącach praktyki, zaczniesz odkrywać, że potrafisz czytać w myślach innych; przyjdą do ciebie w formie obrazu. Być może usłyszysz coś, co dzieje się z dużej odległości, kiedy skupisz swój umysł na pragnieniu usłyszenia. Te przebłyski będą się pojawiać, początkowo po trochu, ale wystarczająco dużo, by dać wam wiarę, siłę i nadzieję. Na przykład, jeśli skoncentrujesz swoje myśli na czubku nosa, za kilka dni zaczniesz wąchać najpiękniejszy zapach, co wystarczy, aby pokazać ci, że istnieją pewne mentalne percepcje, które można urzeczywistnić bez kontaktu z obiektami fizycznymi. Ale zawsze musimy pamiętać, że to tylko środki; kresem, końcem, celem całego tego treningu jest wyzwolenie duszy. Absolutna kontrola nad naturą i nic poza nią musi być celem. Musimy być panami, a nie niewolnikami natury; ani ciało, ani umysł nie mogą być naszym panem, ani też nie wolno nam zapominać, że ciało jest moje, a nie ja jestem ciała.

Bóstwo i demon udali się, aby dowiedzieć się o Jaźni od wielkiego mędrca. Studiowali z nim przez długi czas. W końcu mędrzec powiedział im: „Wy sami jesteście Istotą, której szukacie”. Oboje myśleli, że ich ciała są Jaźnią. Wrócili do swego ludu całkiem zadowoleni i powiedzieli: „Nauczyliśmy się wszystkiego, czego można było się nauczyć; jedzcie, pijcie i weselcie się; jesteśmy Jaźnią; poza nami nie ma nic”. Natura demona była ignorancka, zamglona; więc nigdy więcej nie badał dalej, ale był całkowicie zadowolony z idei, że jest Bogiem, że poprzez Jaźń rozumie się ciało. Bóstwo miało czystszą naturę. Z początku popełnił błąd, myśląc: Ja, to ciało, jestem Brahmanem, więc utrzymuj je silne i zdrowe, dobrze ubrane i dawaj mu wszelkiego rodzaju przyjemności. Ale po kilku dniach przekonał się, że to nie mogło być tym co miał na myśli mędrzec, ich mistrz; musi być coś wyższego. Wrócił więc i powiedział: „Panie, czy nauczyłeś mnie, że to ciało jest Jaźnią? Jeśli tak, to widzę, że wszystkie ciała umierają; Jaźń nie może umrzeć”. Mędrzec powiedział: „Odkryj to; ty jesteś Tym”. Wtedy bóg pomyślał, że mędrzec miał na myśli siły witalne, które działają na ciało. Ale po pewnym czasie odkrył, że jeśli jadł, te siły życiowe pozostawały silne, ale jeśli głodował, słabły. Następnie bóg wrócił do mędrca i powiedział: „Panie, czy chcesz przez to powiedzieć, że siły witalne to Jaźń?” Mędrzec powiedział: „Odkryj to sam, ty jesteś Tym”. Bóg wrócił do domu jeszcze raz, myśląc, że być może to umysł jest Jaźnią. Ale po chwili zobaczył, że myśli były tak różne, raz dobre, raz złe; umysł był zbyt zmienny, by być Jaźnią. Wrócił do mędrca i powiedział: „Panie, nie sądzę, aby umysł był Jaźnią; czy to miałeś na myśli?” „Nie”, odpowiedział mędrzec, „ty jesteś Tym; odkryj to sam”. Bóg wrócił do domu i w końcu odkrył, że jest Jaźnią, ponad wszelką myśl, tą, która nie ma narodzin ani śmierci, której miecz nie może przebić ani ogień spalić, której powietrze nie może wysuszyć ani woda stopić, bez początku i bez końca, nieruchomy, niematerialny, wszechwiedzący, wszechmocny Byt; że To nie jest ani ciałem, ani umysłem, ale ponad nimi wszystkimi. Był więc zadowolony; ale biedny demon nie poznał prawdy z powodu zamiłowania do ciała.

Ten świat ma wiele takich demonicznych natur, ale jest też kilku bogów. Jeśli ktoś proponuje nauczanie jakiejkolwiek nauki w celu zwiększenia mocy przyjemności zmysłowych, znajdzie rzesze gotowych na to. Jeśli ktoś podejmie się ukazania najwyższego celu, znajdzie niewielu, którzy go posłuchają. Bardzo niewielu ma moc, by uchwycić to, co wyższe, a jeszcze mniej cierpliwości, by to osiągnąć. Ale jest też kilku, którzy wiedzą, że nawet jeśli ciało może żyć przez tysiąc lat, rezultat końcowy będzie taki sam. Kiedy siły, które je trzymają, znikają, ciało musi upaść. Nigdy nie narodził się człowiek, który w jednej chwili mógłby powstrzymać swoje ciało przed zmianą. Ciało to nazwa serii zmian. „Jak w rzece masy wody zmieniają się przed tobą w każdej chwili i przybywają nowe masy, ale przybierając podobną formę, tak też jest z tym ciałem”. A jednak ciało musi być silne i zdrowe. To najlepszy instrument, jaki mamy.

To ludzkie ciało jest najwyższym ciałem we wszechświecie, a istota ludzka jest najwyższą istotą. Człowiek jest wyższy niż wszystkie zwierzęta, niż wszystkie anioły; nikt nie jest wyższy od człowieka. Nawet Dewy (bogowie) będą musieli ponownie zstąpić i osiągnąć zbawienie poprzez ludzkie ciało. Tylko człowiek osiąga doskonałość, nawet nie Dewy. Według Żydów i muzułmanów Bóg stworzył człowieka po stworzeniu aniołów i wszystkiego innego, a po stworzeniu człowieka poprosił aniołów, aby przyszli i pozdrowili go, i wszyscy to zrobili z wyjątkiem Iblisa; więc Bóg go przeklął i stał się on Szatanem. Za tą alegorią kryje się wielka prawda, że te ludzkie narodziny są najwspanialszymi narodzinami, jakie możemy mieć. Niższe stworzenie, zwierzę, jest ospałe i wykonane głównie z Tamasu. Zwierzęta nie mogą mieć żadnych wzniosłych myśli; ani nie mogą aniołowie, czyli Devy, osiągnąć bezpośredniej wolności bez ludzkich narodzin. Podobnie w społeczeństwie ludzkim zbyt duże bogactwo lub zbyt duże ubóstwo jest wielką przeszkodą w wyższym rozwoju duszy. To z klas średnich wywodzą się wielcy tego świata. Tutaj siły są bardzo wyrównane i zrównoważone.

Wracając do naszego tematu, dochodzimy do Pranajamy, kontroli oddechu. Co to ma wspólnego z koncentracją mocy umysłu? Oddech jest jak koło zamachowe tej maszyny, ciała. W dużym silniku najpierw porusza się koło zamachowe, a ruch ten jest przekazywany do coraz drobniejszych maszyn, aż do momentu, gdy najdelikatniejszy i najsubtelniejszy mechanizm w maszynie zostanie wprawiony w ruch. Oddech jest tym kołem zamachowym dostarczającym i regulującym siłę napędową wszystkiego w tym ciele.

Był sobie kiedyś minister wielkiego króla. Popadł on w niełaskę. Król za karę kazał go zamknąć na szczycie bardzo wysokiej wieży. Tak się stało, a minister został tam pozostawiony na pewną śmierć. Miał jednak wierną żonę, która przychodziła nocą do wieży i wołała do męża do góry, aby dowiedzieć się co może zrobić, aby mu pomóc. Kazał jej wrócić do wieży następnej nocy i przynieść ze sobą długą linę, trochę grubego sznurka, mocną nić, jedwabną nić, chrząszcza i trochę miodu. Zastanawiając się bardzo, dobra żona była posłuszna swemu mężowi i przyniosła mu rzeczy, które chciał. Mąż kazał jej mocno przywiązać jedwabną nić do chrząszcza, następnie posmarować jego rogi kroplą miodu i puścić go wolno na ścianę wieży, głową skierowaną do góry. Posłuchała wszystkich tych instrukcji i chrząszcz wyruszył w długą podróż. Czując przed sobą miód, pełzał powoli naprzód, mając nadzieję, że dosięgnie miodu, aż w końcu dotarł do szczytu wieży, a minister chwycił chrząszcza i zdobył jedwabną nić. Powiedział swojej żonie, żeby przywiązała drugi koniec do mocnej nici, a po przeciągnięciu nici powtórzył ten proces z grubym sznurkiem, a na końcu z liną. Potem reszta była łatwa. Minister zszedł po linie z wieży i uciekł. W naszym ciele ruch oddechu jest „jedwabną nicią”; chwytając ją i ucząc się ją kontrolować, chwytamy mocną nić prądów nerwowych, a z nimi gruby sznurek naszych myśli, a na koniec linę Prany, poprzez kontrolę której osiągamy wolność.

Nie wiemy nic o naszych własnych ciałach; nie możemy wiedzieć. W najlepszym razie możemy wziąć martwe ciało i pociąć je na kawałki, a są tacy, którzy mogą wziąć żywe zwierzę i pociąć je na kawałki, aby zobaczyć, co jest w ciele. Nie ma to jednak nic wspólnego z naszymi ciałami. Niewiele o nich wiemy. Dlaczego nie? Ponieważ nasza uwaga nie jest wystarczająco rozróżniająca, aby uchwycić bardzo subtelne ruchy, które zachodzą wewnątrz. Możemy o nich wiedzieć tylko wtedy, gdy umysł staje się bardziej subtelny i wchodzi niejako głębiej w ciało. Aby uzyskać subtelną percepcję, musimy zacząć od bardziej zgrubnych percepcji. Musimy uchwycić się tego, co wprawia w ruch cały silnik. To jest prana, której najbardziej oczywistym przejawem jest oddech. Następnie wraz z oddechem powoli wejdziemy w ciało, co pozwoli nam poznać subtelne siły, prądy nerwowe, które poruszają się po całym ciele. Gdy tylko je dostrzeżemy i nauczymy się je czuć, zaczniemy przejmować kontrolę nad nimi i nad ciałem. Umysł jest również wprawiany w ruch przez te różne prądy nerwowe, więc w końcu osiągniemy stan doskonałej kontroli nad ciałem i umysłem, czyniąc z obu nasze sługi. Wiedza to moc. Musimy zdobyć tę moc. Musimy więc zacząć od początku, od Pranajamy, opanowaniu Prany. Ta Pranajama to długi temat i dokładne zilustrowanie go zajmie kilka lekcji. Zajmiemy się tym część po części.

Stopniowo zobaczymy uzasadnienie dla każdego ćwiczenia i jakie siły w ciele są wprawiane w ruch. Wszystkie te rzeczy przyjdą do nas, ale wymaga to ciągłej praktyki, a dowód przyjdzie poprzez praktykę. Żadne rozumowanie, które mogę wam przedstawić, nie będzie dla was dowodem, dopóki sami tego nie udowodnicie. Gdy tylko zaczniesz czuć w sobie te prądy w ruchu, wątpliwości znikną, ale wymaga to codziennej ciężkiej praktyki. Musisz ćwiczyć co najmniej dwa razy dziennie, a najlepszy czas to poranek i wieczór. Kiedy noc przechodzi w dzień, a dzień w noc, następuje stan względnego spokoju. Wczesny poranek i wczesny wieczór to dwa okresy spokoju. Twoje ciało będzie miało podobną tendencję do uspokajania się w takich momentach. Powinniśmy wykorzystać ten naturalny stan i zacząć praktykować. Postaraj się nie jeść, dopóki nie przećwiczysz; jeśli to zrobisz, sama siła głodu przełamie twoje lenistwo. W Indiach uczą dzieci, aby nigdy nie jadły, dopóki nie praktykowały lub nie oddały czci, a po pewnym czasie staje się to dla nich naturalne; chłopiec nie będzie głodny, dopóki się nie wykąpie i nie popraktykuje.

Ci z was, których na to stać, lepiej zrobią, jeśli będą mieć miejsce na tę praktykę. Nie śpij w tym pokoju, musi być święty. Nie wolno ci wchodzić do pokoju, dopóki się nie wykąpiesz i nie będziesz całkowicie czysty na ciele i umyśle. Zawsze umieszczaj kwiaty w tym pokoju; są najlepszym otoczeniem dla jogina; również zdjęcia, które są przyjemne. Pal kadzidło rano i wieczorem. Nie kłóć się, nie gniewaj się, ani nie myśl o nieświętych rzeczach w tym pokoju. Pozwól wejść do niego tylko tym osobom, które mają takie samo nastawienie jak ty. Wtedy stopniowo w pokoju zapanuje atmosfera świętości, tak że kiedy jesteś nieszczęśliwy, smutny, pełen wątpliwości lub twój umysł jest zaniepokojony, sam fakt wejścia do tego pokoju uspokoi cię. Taka była idea świątyni i kościoła, i w niektórych świątyniach i kościołach można to odnaleźć nawet teraz, ale w większości z nich sama idea została utracona. Chodzi o to, że dzięki utrzymywaniu tam świętych wibracji miejsce staje się i pozostaje oświetlone. Ci, których nie stać na wydzieloną salę, mogą ćwiczyć w dowolnym miejscu. Usiądź w wyprostowanej pozycji i pierwszą rzeczą jaką należy zrobić jest wysłanie strumienia świętej myśli do całego stworzenia. Powtarzaj w myślach: „Niech wszystkie istoty będą szczęśliwe; niech wszystkie istoty będą spokojne; niech wszystkie istoty będą błogie”. Powtórz tak na wschód, na południe, na północ i zachód. Im częściej będziesz to robić, tym lepiej będziesz się czuć. Przekonasz się w końcu, że najłatwiejszym sposobem na to, by stać się zdrowym, jest widzieć, że inni są zdrowi, a najłatwiejszym sposobem na uszczęśliwienie siebie jest widzieć, że inni są szczęśliwi. Po zrobieniu tego, ci, którzy wierzą w Boga, powinni modlić się — nie o pieniądze, nie o zdrowie, ani o niebo; módlcie się o wiedzę i światło; każda inna modlitwa jest samolubna. Następną rzeczą do zrobienia jest myślenie o własnym ciele i upewnienie się, że jest ono silne i zdrowe; to najlepszy instrument, jaki masz. Pomyśl o tym, że jest tak mocne jak diament i że z pomocą tego ciała przekroczysz ocean życia. Wolność nigdy nie zostanie osiągnięta przez słabych. Odrzuć wszelką słabość. Powiedz swojemu ciału, że jest silne, powiedz swojemu umysłowi, że jest silny i miej bezgraniczną wiarę i nadzieję w siebie.