Mantra OM

Najbardziej znaną spośród mantr jest mantra w postaci sylaby OM (M na końcu jest unosowione). „Ta sylaba jest najwyższa. Kto ją pojmie, ten zaspokoi wszystkie swe pragnienia” - głosi Upaniszada Kathaka. Upaniszada Mandukja podaje ścisłe dane, co do czterech stanów świadomości i rozpowszechnia jogiczne tajemnice tej świętej sylaby. OM to symbol ostatecznej rzeczywistości (Om Tat Sat). Nie jest to zwykła sylaba, ale najwyższa boska siła, która otwiera dostęp do wielu płaszczyzn interpretacyjnych. Każde wypowiedziane słowo wypływa właśnie z OM. Podstawową jej formą są wibracje. W intonacji dźwięki O i M mają tę samą długość, a forma OM zwana też Om-Kara jest najczęściej używaną formą poczatkowej praktyki (jako ów dwudźwięk). Mantra ta drga w górnej części klatki piersiowej, w gardle oraz w czaszce do wysokości czoła. Jako sylaba OM jest bidźa mantrą (nasienną, sylabiczną mantrą) Trzeciego Oka, Adźnam, ośrodka skupiania wewnętrz głowy. Sylaba Om za świętą uznawana jest także w buddyzmie tybetańskim. Om to sylaba będąca najważniejszą mantrą, pierwotnym dźwiękiem znanym także jako akszara i omkara. Często wymawia się ją samą, często jest pierwszym słowem otwoerającym dłuższe mantramy, np. Om Namah Śiwaaja, mantra lotosowego diamentu (kryształu): Om Mani Padme Hum Hrih.

OM jest mantrą, wibracją dźwiękową, najczęściej intonowaną na początku bądź na końcu zajęć jogi. Wywodząca się z tradycji starożytnych Indii i dokładnie opisana w najstarszych znanych człowiekowi księgach, Wedach. Uważana jest za mantrę, która obdarza mocą, wewnętrzną siłą i kreatywnością. Przedstawione w Wedach ezoteryczne studia nad jej sensem i oddziaływaniem, to temat na całą opowieść. Wystarczy wspomnieć, że OM uważane jest za rodzaj bija mantry. Bija to ziarno, tak jak ziarno zawiera w sobie potencjał wielkiego drzewa, tak monosylabowe OM zawiera w sobie całą wiedzę Wed.

Mantrę OM (Om-Karam) wypowiadamy układając język i gardło do wymówienia aaa.., natomiast usta do wymówienia uuu.., dzięki czemu powstaje modulowany dźwięk ooo... Powoli zamykamy usta i kończymy wibrację wymawiając unosowione mmm... Przejście między poszczególnymi fazami jest płynne, dźwięk jest jednakowo intensywny, głęboki i wysoki. W skupieniu obserwujemy, jak przy zmianie dźwięku wibracje postępują z dołu do góry: dół i środek płuc (aaa..), szyja (uuu..) i głowa (mmm..). Om często umiejscawiamy w Trzecim Oku, w ośrodku Adźńam lub ciągniemy wzdłuż Suszumny - pionowej osi ciała lub kręgosłupa, od dołu do góry tułowia.

OM w długiej postaci (składające się głebiej z dźwięków A-U-M) odzwierciedla trzy kosmiczne stany: tworzenia, trwania i niszczenia. Uosabiają je trzy hinduskie bóstwa: Brahma (Bóg Stwórca), Wisznu (Bóg Żywiciel, ochraniający świat) i Siwa (Bóg Czyściciel i Niszczyciel Zła). W innej interpretacji trójdźwięk A-U-M (Dirga Pranava, Długa Pranawa) to symbol trzech stanów świadomości: w stanie czuwania, snu z marzeniami i snu bez marzeń sennych. Medytacja tego dźwięku to tworzenie połączenia pomiędzy Najwyższą Prawdziwą Jaźnią (Atman) a uniwersalnym Wszechduchem  (Brahman). Tę sylabę można uznać za źródło wszystkim mantr oraz za istotny człon wszystkich mantr/amów. Jako trójdźwięk A-U-M, mantra jest używana w skupieniu na ośrodku Muladhara (Adhara) u podstawy tułowia i służy do rozwoju Kundalini Śakti (Mocy Ognia Ofiarnego). AUM, jako trójdźwięk zwane długą pranawą, często symbolizuje wewnętrzny trójpłomień duszy (dźiwę, lub dźiwatmana).

Jako pranawa, jednodźwięk Ą zapisywany jako ॐ jest najważniejszą z mantr w wielu ścieżkach wedyjskich, i dharmicznych: buddyjskich, dżinnijskich i sikhijskich, jak również stanowi podstawę i źródło wielu innych mantr. Maharyszi Patańdźali, twórca Świętych Jogasutr, podkreśla w sutrze 1.27 swojego dzieła, że pranawa jest uświęconą wibracją (dźwiękiem), wyrażającym obecność Puruszy – Ducha Życia (określenie Praczłowieka i Praludzkości, Ducha Stworzeń, Ducha Życia, składającego się z Atmanów, poziom atmiczny), a w wersie 1.29 zaznacza, że skupienie na Puruszy w formie realizowanej z czuciem intonacji Pranawy (jednodźwięk Ą), przynosi uwolnienie od przeszkód i urzeczywistnienie duchowe (sampradźńatam). Jednak we wcześniejszej tradycji Jogi, znajdziemy dużo bogatsze wyjaśnienia na temat pranawy, odnoszące się do psychologii i metafizyki ścieżki medytacyjnej, w najkrótszej i jednocześnie jednej z najciekawszych Upaniszad – Mandukji. Dźwięk Pranawa (Ą) występujący w wedach, jest pierwotnym hymnem. Pranava to sylaba-nasienie (bidźa), postrzegana jako dźwięk powstania Wszechświata. Ta transcendentalna wibracja jest uważana za identyczną z istotą czy esencją Absolutu, Brahman i Parabrahman. Na niej opierają się wszystkie hymny wedyjskie. Pranawa rysowana na trójkątnej czerwonej fladze stanowi symbol tradycji wedyjskiej i religii dharmicznych (braminizm, buddyzm, dźinizm, hinduizm, smartyzm, sikhizm etc.

Jedno rodzi dwoje, czyli Pranawa (Ą) rodzi O oraz M, a z dwójni rodzi się trójnia (triada, trójca): A, U, M... Potem trzy zlewają się w dwa, A i U daje O, a drugim jest M, a potem dwa, O oraz M nosowe powracają do jedności: Pranawy w formie jednodźwięku Ą (mamy Pranawę w języku polskim jako drugą literę alfabetu).

Pranawa zawsze, w każdej postaci, także jako AUM-Kara i OM-Kara jest dźwiękowym i graficznym synonimem Boga Absolutu, Brahmana czy Paramabrahmana. Graficzny odpowiednik Pranawy w każdej jej postaci jest słynna Śri Yantra. Zapis literowy Pranawy w Sanskrycie służy do mentalnego skupienia na Pranawie (każda forma ma swój zapis).

Pranawa – to dźwięk Wszechświata. Dźwięk, który przenika wszystkie żywe Istoty. To dźwięk Narodzin, dźwięk Kreacji, dźwięk Wzrastania i Mocy. To najmocniejsza, najświętsza mantra tradycji wedyjskiej i dharmicznych. Trudno ją przetłumaczyć czy wyrazić słowami. Odnosi się do Najwyższej Prawdy (Parama Satyam), ogarnia całość Wszechświata. To dźwięk tańca Gwiazd, wibracja Planet, puls Matki Ziemi. Pranawa po raz pierwszy pojawia się opisana dokładnie już w Upaniszadach. Opisywana jako “kosmiczny dźwięk”, “mistyczna sylaba”, “afirmacja czegoś boskiego”, “nieskończony język, nieskończona wiedza”, “istota oddechu, życia, wszystkiego co istnieje”. Pranawa, także w postaci OM oraz wymawiana jako AUM odnosi się do etapów powstawania Wszechświata.

Tradycyjnie recytuje się Om-Karam w rytmie 108 lub 1008 powtórzeń w jednej sesji dla oczyszczenie wnętrza z negatywności energetycznych, astralnych (emocji) i mentalnych (złych myśli).